De Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko heeft dus zogezegd een “referendum” georganiseerd. Bij de bekendmaking van de resultaten was er veel straatprotest van de burgers, die de legitimiteit van het “referendum” contesteerden. En terecht, eerst en vooral omdat er geen onafhankelijke toezichthouders waren toegelaten. Maar tevens heeft er geen referendum plaats gehad maar een volksbevraging.
Het referendum in de ware betekenis van het woord wordt georganiseerd op volksinitiatief en staat in schril contrast met een “volksbevraging of volksraadpleging” ook wel “plebisciet” genoemd. Zo een volksbevraging wordt vaak - ook door academici – verkeerdelijk een referendum genoemd. Zo zijn Brexit en aanverwante volksbevragingen, zoals nu in Wit-Rusland, geen referenda maar plebiscieten. Dit zijn nep-referenda die door politici van bovenaf zijn uitgeschreven om hun eigen doelstellingen te dienen. Terwijl plebiscieten tools zijn voor politici om burgers te manipuleren, is de werking van echte referenda juist omgekeerd: hiermee kunnen de burgers politici corrigeren als hun beslissingen als onrechtvaardig worden aangevoeld.
Bron: Reuters – Louis Peckstadt voor Business AM van 28-02-2022:
“Na een referendum op zondag heeft de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko besloten om voortaan Russische kernraketten toe te laten op zijn grondgebied. Volgens de Wit-Russische overheid zou 78 procent van de bevolking opgedaagd zijn om voor het referendum te stemmen. Ongeveer 65 procent van die kiezers heeft voor de grondwetswijziging gestemd, waarmee Loekasjenko voortaan het recht heeft om Russische kernraketten te installeren in Wit-Rusland. Bij de bekendmaking van de resultaten trokken heel wat Wit-Russen de straten op. De legitimiteit van het referendum wordt namelijk sterk in twijfel getrokken. Het is moeilijk om de resultaten te controleren, aangezien onafhankelijke toezichthouders niet meer welkom zijn in Wit-Rusland. Op zondag zouden ongeveer 800 mensen gearresteerd zijn die tegen de uitslag van het referendum kwamen betogen.”