Roland Duchâtelet: Besturen, anno 2011

Stemmen worden misbruikt voor een ander doel dan waarvoor ze gegeven werden.

Computers en internet hebben de wereld veranderd. Een bedrijf leiden zoals vijftig jaar geleden is ondenkbaar.

Het politieke bedrijf kwam twee eeuwen geleden op gang met het verkiezen van 'vertegenwoordigers'. Snel bleek dat men niet enkel 'ontwikkelde' mensen moest laten kiezen, maar ook wie niet kon lezen of schrijven, want hun 'belang' was wellicht anders. Vertegenwoordigers van 'belangen' werden afgespiegeld in het parlement. Nu zijn de meeste vertegenwoordigers beroepspolitici.

Er is literatuur over hoe de voorkeur(en) van het volk vertaald kan (kunnen) worden in besluiten. Ons systeem voldoet echter op twee belangrijke punten niet aan de theorie. Het publiek volgt de politiek niet omdat die te ingewikkeld is, en de vertegenwoordigers proberen zowel het belang van hun kiezers als hun eigenbelang – herverkozen worden – in het oog te houden. Anders gezegd: het belang van het land spoort niet met herverkozen worden. Bovendien worden constructieve of moedige keuzes meestal niet beloond. Zo betekende het Egmontpact van Hugo Schiltz de afgang van de Volksunie.

Waarom onze technologie niet inzetten om directe democratie efficiënter en krachtiger te maken? Het referendum over de Lange Wapper toonde dat de mensen zich veel meer interesseren en betrokken voelen als ze zelf mogen beslissen. Velen hebben de plannen via internet bestudeerd en de argumenten in detail vergeleken. Er moeten niet meer verkiezingsmomenten komen, wel duidelijke dossiers met voor en tegen op internet.

Laat de mensen – niet de politici – beslissen of België gesplitst moet worden. En als het antwoord nee is, moet ook iedereen zich daarbij neerleggen. Nu wordt de democratie verkracht. Stemmen worden misbruikt voor een ander doel dan waarvoor ze gegeven werden. De politieke spelletjes leiden ons naar wat de meeste mensen vandaag nog niet echt willen, met name de splitsing van het land.

Er is dus nood aan minder politiek en meer democratie. Vroeger waren er grote ideologische verschillen, nu verschillen programma's eigenlijk nog weinig. Alle partijen zijn sociaal, groen en pro een vrije markt gecontroleerd door sterke overheden.

Als de richting duidelijk is, kan men de uitvoering toevertrouwen aan een competente regering. In Zwitserland, toevallig het land met de sterkste traditie in directe democratie, stellen alle belangrijke politieke partijen de federale regering samen. Ze zijn daar niet opgesplitst per taal. En niet toevallig wordt in Zwitserland veel efficiënter met geld omgesprongen.

Het bindend referendum kan een einde stellen aan de politieke maneuvers, die het land niet dienen. Zoals in Zwitserland is een uitvoerend gerichte politieke macht die steunt op een sterke regering, anno 2011 beter geschikt om de wil van het volk in beleid om te zetten dan het bestaande partijpolitieke apparaat.

 

Bron: De Tijd, 26.02.2011