Principes van een vrije en democratische samenleving. Zonder parlementsgebouw, kan dit?

 

In een waarachtige democratie staan de vrijheid en het zelfbeschikkingsrecht van de burger voorop. Wat betekent dit eigenlijk? Andere opvattingen schuiven dan weer het begrip solidariteit naar voren en gewagen van de universele rechten van de mens. Zijn alle opvattingen verzoenbaar? Hoe kunnen we tot een besluitvorming komen waar iedereen volgens deze principes aan bod komt? Kan dit de impasse van een multiculturele samenleving doorbreken? Hebben we daar wel een parlementsgebouw bij nodig? Deze en andere vragen zullen hierbij aan bod komen.

 

Er werd onderzocht hoe een samenleving kan bestaan op basis van vrijheid, beter te noemen 'het recht op zelfbeschikking'. Uit die geformaliseerde benadering volgt dat er een evenwicht ontstaat tussen het eigen zelfbeschikkingsrecht en het zelfbeschikkingsrecht dat aan elke andere mens gegund moet worden. Wat ook duidelijk is dat dit begrip ook een economische dimensie heeft omdat we nu eenmaal leven op deze eindige wereld met een toestand van schaarste. Een dergelijke samenleving wordt ook beheerst door een evenwicht tussen dat zelfbeschikkingsrecht en de agressie in de frictiezone tussen individuen. Een belangrijke conclusie is ook dat een dergelijke samenleving vanuit het individu georganiseerd moet worden. Met andere woorden: een democratie die haar naam waardig is, delegeert van onder naar boven en niet omgekeerd.

 

Veel van deze principes zijn ergens terug te vinden in bestaande basiswetten of teksten zoals de tien geboden, de universele rechten van de mens, de grondwet en zelfs in de drie 'laws of robotics' van Asimov. We moeten evenwel vaststellen dat deze teksten op het politieke vlak meestal gebaseerd zijn op het bestaan van een natiestaat die de wetten uitvaardigt en de macht vastlegt, hetgeen bijna haaks staat op het principe van een samenleving die het zelfbeschikkingsrecht van zijn leden vooropstelt. Daarenboven blijkt dat dergelijke teksten vrij snel ten prooi vallen aan opportunistische uitbreidingen die zelfs het oorspronkelijke doel volledig ondergraven.

 

Ten slotte werd aangetoond hoe op basis van een internetplatform een politieke democratie in het leven geroepen kan worden die de principes van een dergelijke samenleving in de praktijk zet. Dergelijk virtueel parlement kan de rol overnemen van het huidige parlement in zijn wetgevende rol. De echte rol die dan voor het huidige parlement zou overblijven, is die van toezicht te houden op de uitvoering van de beslissingen. Er werd ook aangetoond dat dergelijk systeem binnen het huidige politieke systeem ingevoerd kan worden.

 

De volledige presentatie leest u hier (http://www.workforall.org/drupal/files/Voordracht%20EVR.pdf).

 

 

Situering: Dat het slecht gaat in ons land hoeft niet langer geschreven te worden. De Belg werkt hard, maar toch leeft een kwart van de actieve bevolking van een RVA-uitkering. Tot overmaat van ramp worden we nu overspoeld door een nooit geziene financiële crisis en een recessie om u tegen te zeggen. Net op dat moment bereikt de politieke crisis een hoogtepunt en de regering valt over een flagrante scheiding van de principes van de rechtsstaat. Dit is geen toeval maar een waarschijnlijkheid waarvan de tekenen op de muren van de Wetstraat geschreven waren.

 

De problematiek is al jaren bekend. Sommigen wijten het probleem aan de communautaire spanningen in dit land. Zodra Vlaanderen onafhankelijk wordt, zouden de problemen vanzelf verdwijnen. De Belgische ziekte is evenwel ook een Europese ziekte en zoveel beter doet Vlaanderen het ook vandaag niet. Wat essentieel niet meer werkt in ons land, en dat geldt grotendeels voor de hele westerse wereld, is de democratie zelf. Er wordt over de hoofden heen van de burger beslist en geregeerd. Men appelleert bij de burger voor solidariteit en democratie, maar in feite is dit net het voorwendsel dat gebruikt wordt om hem buitenspel te zetten.

 

Een staatshervorming zou echter de structurele democratische impasse kunnen opheffen en ruimte maken voor broodnodige veranderingen in alle landsdelen. Een staatshervorming is dan niet zozeer een te vermijden calamiteit maar een historische opportuniteit om weer een toekomst te bieden aan de volgende generaties. Essentieel daarbij is een tweeledige benadering. We moeten opnieuw eens nadenken over wat democratie nu eigenlijk is. Wat is de essentie van een rechtsstaat en staat het hebben van wetten gelijk aan rechtmatigheid? Hoe kan een waarachtig democratisch Vlaanderen eruitzien? Het is evident dat dit best geen kopie is van het huidige Belgische bestel. Kunnen we hier een voorbeeld nemen in Zwitserland? Of moeten we verder denken? Hebben we zelfs nog een parlementsgebouw nodig?

 

Deze en nog vele andere vragen zullen in drie avondvoordrachten belicht worden. De bedoeling is dat deze avondvoordrachten uitmonden in een studiedag waarbij in aparte werkgroepen over een blueprint voor een toekomstig Democratisch Vlaanderen binnen een Democratisch Europa nagedacht kan worden.