Dat België geen democratie is herhalen wij bij Meer Democratie vzw reeds jarenlang tot in den treure. Als er geen democratie is, kan er ook geen “democratisch fatsoen” zijn, zoals Thomas Goorden zich afvraagt (MO 14-04-2022). Het grote probleem lijkt inderdaad de scheiding der machten te zijn die in België niet aanwezig is.
Reeds in 2009 heeft Professor Matthias Storme hierop de aandacht gevestigd:
“De meeste wetten worden door de regering gemaakt. De meeste regels zijn niet in parlementswetten te vinden, maar in koninklijke besluiten en verordeningen. Eigenlijk is dat tegen de scheiding der machten. En de wetten die het parlement maakt, komen bijna allemaal uit de ministeriële kabinetten. Het parlement abdiceert. In de Europese Unie heeft het parlement zelfs helemaal geen bevoegdheid om wetsvoorstellen te maken; daar houden de parlementsleden zich dan ook vooral bezig met massaal moties te stemmen. Maar ook bij ons is het al zo erg dat parlementen moties stemmen om de regering te vragen maatregelen te nemen, terwijl het parlement zélf de taak heeft om de regels te maken” (Matthias Storme 02-01-2009, Bedenkingen over de 'scheiding der machten').
De burgers moeten het woord nemen
Het groeiend kiezers- en verkiezingsbedrog van alle partijen vervreemdt hen steeds meer van de burgers. Welke waarde heeft onze stem nog, als alles gebeurt in functie van de carrièreplanning van enkele geselecteerde partijgetrouwen, en programma's alleen dienen om aan de macht te komen en nadien in de prullenmand verdwijnen?
In een echte democratie is dit totaal anders, want daar bepalen de mondige burgers zelf de regels en maken ze zelf de wetten. Dit kan in de praktijk door referenda op burgerinitiatief. De taak van de overheid is niet om de vormgeving van de samenleving te doen in de plaats van de burgers. De overheid dient mee te zorgen dat de creatieve ideeën voor deze vormgeving uit de ‘constituerende individuen’ kan stromen naar de rest van de gemeenschap. De ‘overheid’ wordt dan ‘middenheid’, met minder macht en met meer dienstbaarheid. Er is wel een voorwaarde om de gezamenlijke vormgeving tot een succes te maken: de samenleving moet zo ingericht worden dat de creatieve ontmoeting van de ‘constituerende individuen’ wordt ondersteund. Dat is wat echte democratie wil doen. Dat is wat de heersende Belgische elite koste wat het kost wil vermijden.
Hoe gaat democratie praktisch in zijn werk?
Thomas Goorden schrijft in MO van 14-04-2022:
“Is er nog wel sprake van een scheiding der machten in ons land?”, vraagt MO*columnist Thomas Goorden zich af. “Partijbesturen van een handvol meerderheidspartijen zijn doordrongen van financiële en politieke belangen die de media en parlementen aansturen en het gerecht buitenspel zetten. ‘Blijkbaar is besloten dat de uitvoerende macht niet meer onderhevig is aan controle.”
….Vooral in milieuzaken gebruikt de overheid al langer het argument dat de rechterlijke macht zich niet mag bemoeien met (uitvoerend) beleid. Het vindt bijgevolg dat de rechtbank geen concrete (milieu)maatregelen mag opleggen aan diezelfde overheid. Advocaten van de overheid baseren zich daarbij op precies die scheiding der machten.
...Binnen de parlementen is het wonderwel nog erger gesteld. Wetgevend werk wordt met ijzeren hand overgenomen door kabinetten en de bijhorende partijleiding. Om vervolgens met stalinistische voorspelbaarheid goedgekeurd te worden door de fracties in het parlement.
...Eigenlijk is het een hallucinant falen van de controlerende functie van het parlement, die tegelijk volstrekt wordt genormaliseerd. Dit deel van de trias politica, het parlement als controleorgaan, bestaat gewoon niet meer.
...Het verschil tussen de huidige situatie, vooral in Vlaanderen dan, en een doorgedreven autoritaire staat zoals Hongarije is niet zo groot meer… Of andere democratische machtsblokken, van parlement over rechtbanken tot de pers, nog kunnen voorkomen dat de scheiding der machten volledig verdwijnt, zou wel eens de grote vraag voor verkiezingsjaar 2024 kunnen worden.