Bij zijn pensionering als voorzitter van het Grondwettelijk Hof neemt André Alen geen blad voor de mond. In een interview verschenen in Knack, uit hij onder meer zijn bezorgdheid voor de antipolitiek en het groeiende populisme.
In dit interview lezen we het volgende: Net om de antipolitiek te counteren, heeft de Vivaldicoalitie in haar regeerakkoord beloofd dat ze meer zal inzetten op burgerparticipatie. De Senaat zou dan deels uit 'uitgelote burgers' kunnen bestaan.
André Alen: “Ik geloof niet in burgerparlementen zoals auteur David Van Reybrouck die voorstelt. Onze maatschappij is zo complex geworden dat ik me afvraag waarom toevallig uitgelote burgers helderder zouden zien dan verkozen politici of de verzamelde opiniemakers en de civil society, die toch ook grote invloed uitoefenen op de politiek. Dan pleit ik eerder voor referenda. In Zwitserland is er vorig jaar een federaal referendum georganiseerd rond een voorstel om de lonen te verhogen. Iedereen dacht dat zo'n aantrekkelijk idee het met een grote meerderheid zou halen. Dat is niet gebeurd, omdat voorafgaand aan dat referendum argumenten voor en tegen zijn uitgewisseld. Daardoor kon iedereen zijn stem op een geïnformeerde manier uitbrengen. Burgers zijn niet dom. Ik ben dus niet tegen burgerparticipatie. De burger moet zich betrokken voelen bij de instellingen, anders krijgen populisme en antipolitiek nog meer vrij spel. Dat is bijzonder schadelijk voor de democratie.”
Ewald Pironet/Walter Pauli in Knack 22-12-2020
Bij ‘Meer Democratie’ delen wij de mening van André Alen dat referenda moeten worden ingevoerd. Wanneer voorafgaand aan een referendum de voor en tegenargumenten al werden uitgewisseld, dan kunnen ze afspraken maken over hoe ze met elkaar omgaan en welke wetten ze echt willen, want deze regelen de verhouding van mens tot mens en ze belangen dus ieder individu aan. Deze wetten worden dan de weerspiegeling van ons rechtvaardigheidsgevoel. (Hoe wil ik dat de andere mens, krachtens zijn mens-zijn, behandeld wordt zoals ikzelf?) Deze vorm van democratie is de directe democratie: de bevolking (= de verzameling van individuen) heeft het laatste woord. In de praktijk betekent dit dus dat bevolking de mogelijkheid moet hebben om via zelf ingediende/opgestelde wetsvoorstellen te stemmen/beslissen hoe ze hun samenleving vorm kunnen geven.
Hoe organiseer je dat? Via het instrument van referendum op volksinitiatief. (≠ plebisciet, referendum op initiatief van ‘de regering’) en mogelijks later door een ‘geloot’ parlement. Dan kan ook de particratie overwonnen worden. De burgers zelf kunnen (naast het parlement) wetsontwerpen indienen en deze door het parlement of ze via referenda laten goed- of afkeuren.
Steun ‘Meer democratie’ om dit mogelijk te maken.