Een lezer stelt het volgende:
De petitie op jullie site http://rechtopvrijheid.petitie.be/ lijkt me iets dat niets met democratie te maken heeft, maar zoals we meestal zien, een poging om onze maatschappij uiteen te slaan, meestal een amalgaam van alt-right-ers en anti-vacciners etc... Kan dat wel op jullie site?
Dit is een gelegenheid van onze redactie om de onder druk staande vrije meningsuiting wat toe te lichten. We antwoordden als volgt:
Bedankt, beste lezer, om je mening te geven!
Het is eigen aan de democratie dat je alle gezichtspunten toelaat om een juiste beslissing te kunnen nemen. Zo niet, kan de beslissing genomen worden op basis van verkeerde veronderstellingen. Een democratische beslissing laat alle gezichtspunten toe. Een gemeenschap die bepaalde meningen niet toelaat, stuurt zijn beslissingen en dringt beslissingen op. Het vrije woord gaat een democratie dus vooraf. Vrije meningsuiting is een grondrecht in een democratie.
De schending van het recht op vrije meningsuiting komt veelvuldig voor in onze samenlevingen. Want diegene die een opinie kan sturen die heeft meer macht dan diegene die een opinie niet kan sturen. Waar liggen de grenzen van de vrije meningsuiting? Die grenzen worden tastbaar van zodra de gevolgen van een uitspraak onontwijkbaar wordt. Iemand die in volle zaal "brand!" roept heeft een grote verantwoordelijkheid. De aanwezigen hebben niet de mogelijkheid die uitspraak te checken vermits ze hun leven in gevaar kunnen brengen. Zij hebben dus niet de tijd over die uitspraak na te denken. Immers, indien er geen brand is, dan doen hun medemensen daden die gevaarlijk zijn (anderen vertrappelen) of treffen ze onnodige handelingen. Hetzelfde gebeurt met bedreigingen; dat zijn uitspraken die onmiddellijk ingaan en waarvan de ontvanger niet direct de gevolgen voor zijn leven kan overzien. Hij gaat zich anders gedragen dan indien hij die uitspraak niet mocht ontvangen hebben. Dus de vrijheid van de ontvanger van de uitspraak wordt beroofd. Dat zijn dus strafbare daden die ook in het strafrecht gekend zijn; op een valse bommelding bv staan zware straffen op.
In de case die je aanhaalt, heb je de mogelijkheid de uitspraken te ontwijken. Niemand heeft je verplicht de info waar te nemen, websites kun je ontwijken. Algemeen beschouwd vraagt het vrije woord dat burgers uitspraken kunnen ontwijken. Reclame op de straat en op je lieveling websites kan je niet ontwijken en is in feite een schending van het gelijkheidsbeginsel én het spreekrecht. De uitspraken (reclame) die je op straat waarneemt, zijn zelfs gekocht; iemand met meer geld heeft de mogelijkheid meer woorden te kopen dan iemand die minder of geen geld heeft. Aan dit voorbeeld zie je al hoe grof het vrije spreekrecht geschonden wordt op planetaire schaal.
Een volgende vraag die je je kan stellen, is of de uitspraken leiden tot een onmiddellijk en direct gevaar voor je leven? In dit geval niet, want je kan rustig alles rustig onder de loep nemen. Je kan een oordeel vormen over de inhouden die je waarneemt. Je kan alles onderzoeken, zoals je in feite met jouw vraag begonnen bent. Je kunt de feiten nagaan in zoverre dat die toegankelijk zijn. Maar dit internettijdperk is nu juist een groot gevaar voor diegenen die feiten willen verdoezelen. Zij zullen trachten het internet aan banden te leggen.
Ik geef je nog mee dat onze petitie website, in tegenstelling tot commerciële sites, gemodereerd wordt. We ontvangen geen subsidies . Ook zijn we politiek neutraal, dat betekent dat we geen enkel standpunt innemen; wat we niet kunnen zeggen van andere petitie websites. Kortom we zijn een zeldzame oase voor burgers die een petitie willen starten. Bovendien kun je zelf een petitie starten over een voorstel van maatschappelijke verandering.
Je kan zelfs een tegenvoorstel doen.
Nu kan er verwarring ontstaan. Geven je waarnemingen aangename of onaangename gevoelens? Zeker en vast geven waarnemingen van boodschappen gevoelens. Dikwijls heel sterke zelfs. Hoe komen we hier uit? Als het aangename gevoelens zijn, omdat men er mee eens is, ook al zijn er vele anderen het er niet mee eens, dan zal men waarschijnlijk geen klachten formuleren. Misschien maakt men er zelfs "reclame" voor. Door louter rekening te houden met de gevoelens kan men niet nagaan of het vrij spreekrecht geschonden is. Gevoelens zijn zeer persoonlijk en typeren juist een individu. Gezamenlijke gevoelens leiden dan tot een ideologie, daarna tot groepsgedrag en sectarisme, waarin velen nu gevangen zitten. En het is nét op de gevoelens dat reclamemakers en propagandisten inwerken. Op onze website Meer Democratie staan enkele artikels over de politieke correctheid en het vrij spreekrecht.
Dan wil ik het nog over ‘het uit elkaar slaan van onze maatschappij’ hebben. Het is duidelijk dat burgers met elkaar horen te praten. Het wezenlijke van een democratie is dat er beelden gevormd worden over hoe we samen die samenleving vorm gaan geven. We zouden moeten bespreken welke afspraken er nodig zijn om vredevol in vrijheid met elkaar te kunnen leven tot optimaal geluk, welzijn en welvaart van elke burger. Welke afspraken daarvoor nodig zijn, gaat Meer Democratie niet invullen; Meer Democratie is namelijk neutraal. Wij willen de instrumenten ontwikkelen om zo tot een gewenste samenleving te komen. Daarvoor hebben we empirisch onderzoek gedaan dat je op https://www.meerdemocratie.be/boeken-en-artikels-0 kunt vinden.
Het belangrijkste instrument dat we ontdekt hebben is het referendum op initiatief van de burger, want voordat er een referendum plaats vindt, is het betreffende onderwerp al dikwijls uitgebreid met elkaar overlegd. De extremen die we in totalitaire regimes terug vinden en waar je op alludeert (en waar we dreigen op weg te zijn) vindt men niet of in mindere mate terug in directe democratieën. Juist omdat men de extremen sneller kan onthullen omdat de burgers het spreekrecht niet ontzegd wordt, integendeel hun uitspraken kunnen in alle rust onderzocht en beoordeeld worden. Vandaar de bedaardheid die we in Zwitserland terug vinden.
Er valt nog heel veel over te zeggen over direct democratie. Dergelijke zaken bespreken we tweewekelijks op de webinars. De volgende is gepland op maandag 25 mei om 19u30.
Je bent van harte welkom! Vraag dan zeker de toegangscode aan.
Met vriendelijke groeten,
Bert Penninckx