Bij Meer Democratie hebben we een déjà-vugevoel met de brexit: weer een referendum georganiseerd door diegene die de macht al heeft. Weer een plebisciet. Democraten zijn tegen plebiscieten. Politici hebben de macht, waarom dan nog eens een dure enquête?
Om partijpolitieke spelletjes te spelen, waarbij de burger hoe dan ook het gelag zal betalen? Hoelang nog solt men met de burger?
De brexit is een plebisciet, een door de overheid georganiseerde niet-bindende volksraadpleging. Meer Democratie en de bewegingen voor directe democratie zijn tegen plebiscieten.
De burgers moeten bindende referenda kunnen houden, niet de politici (die toch alle macht hebben). De brexit-'catastrofe' had voorkomen kunnen worden indien de burgers vijftig jaar geleden al bij de Europese eenwording hun voorkeuren konden ventileren met het Bindend Referendum Op Volksinitiatief. De wereld zou er heel anders uitzien. Nu zitten de burgers met gedrochten van politieke instellingen.
Wat we nu meemaken zijn de steeds sterkere manifestaties van de drie belangrijkste systeemfouten op democratisch vlak:
fout 1: de burger kan niet rechtstreeks wetgevend werk verrichten, heeft nooit het laatste woord;
fout 2: de parlementaire democratie representeert niet de burger maar een elite;
fout 3: de uitvoerende macht (particratie) dicteert de wetgevende macht.
In het geval van het brexitreferendum is het duidelijk dat:
- Een referendum van overheidswege steeds misleidend is en deel uitmaakt van politieke spelletjes.
- De media met de elite meeheulen en de democratisch voelende burgers demoniseren. De burger zou onbekwaam zijn om zelf de wetten te maken (of aan te passen) die hij geacht is te gehoorzamen? Het verkiezen van een afgevaardigde is een nog veel grotere 'vogelpik'.
Conclusie: van democratie is geen sprake. Men moet niet denken dat politici democratie willen. Integendeel.
Een echte democratie kan er slechts komen met:
- Het Bindend Referendum Op Volksinitiatief (BROV), dat de bevolking toelaat rechtstreeks wetgevend werk te verrichten. Met referenda kunnen burgers zelf dossiers op de politieke agenda plaatsen. Zo wordt de volkssoevereiniteit, of de eindbeslissing door de burger, gegarandeerd.
- Loting van burgers, om een goede vertegenwoordiging te bekomen en om de burgerwetsvoorstellen voor te bereiden. (Zoals in het oude Athene het geval was.)
- De rechtstreekse verkiezing van de (talentvolle) uitvoerende (dienende!) macht (burgemeester / ministers / regering), om de scheiding te bekomen van de uitvoerende en de wetgevende macht.
De opinie van onze zusterbeweging Meer Democratie vat het goed samen:
'Hoe goed het ook is dat de Britten gisteren konden stemmen, het brexitreferendum vestigt wel de aandacht op een probleem: Groot-Brittannië heeft geen enkele vorm van echte directe democratie, waarbij burgers zelf bindende referenda kunnen aanvragen. Het brexitreferendum was een eenmalig, niet-bindend 'plebisciet' dat als een gunst door de politieke klasse aan de bevolking werd toegestaan. Wij van Meer Democratie willen een paar stappen verder zetten. Wat ons betreft kunnen burgers steeds zélf referenda aanvragen over de thema's die ZIJ belangrijk vinden – en niet alleen correctieve referenda waarin burgers nee kunnen zeggen tegen parlementaire wetten, maar ook volksinitiatieven waarmee burgers hun eigen wetsvoorstellen aan een referendum kunnen onderwerpen.'