Volgens Vedder moeten we oppassen dat we de basisrechten van het individu niet verkwanselen: 'Uit alle technische en juridische maatregelen die regeringen nu doorvoeren, spreekt één ding duidelijk: we vertrouwen de burger niet. Vroeg of laat keert die houding zich tegen de overheid', voorspelt Vedder. 'Dan volgt massaal protest.'
Over het mensen en producten voorzien van een chip die radiografische signalen kan zenden en ontvangen. Met deze radio frequency identification, of rfid-technologie, kan zowat alles gecontroleerd en getraceerd worden.
Met enige regelmaat duikt zowel bij de voorstanders als bij de critici van traceerbare persoonlijke elektronica de verwijzing naar George Orwells boek 1984 op. 'De vrees voor de alziende staat is begrijpelijk', zegt Vedder. 'Want de ironie van de situatie is dat steeds vaker de overheid als argument voor permanente controle de terroristische dreiging noemt: een gevaar voor ons welzijn. Maar het inleveren van privacy is natuurlijk ook een gevaar voor ons welzijn.' Vedder en zijn collega-onderzoekers wijzen erop dat de politiek garanties moet inbouwen die burgers beschermen tegen de verlokkingen van wat technisch allemaal mogelijk is. Wat hem verbaast, is dat de nationale volksvertegenwoordigers zo weinig doen om juist de controle op de veiligheidsdiensten te vergroten. 'Het was voor ons praktisch onmogelijk om inzicht te krijgen in welke technische mogelijkheden om mensen te schaduwen ook al worden toegepast in de praktijk', vertelt hij. 'Steeds werd op vragen van ons een beroep gedaan op het nationaal belang en de staatsveiligheid.'' In het Europees Parlement is privacy wel een issue.
'Zonder hysterisch te willen doen, is het toch echt wel zo dat de greep die overheden op burgers proberen te krijgen, Big Brother-achtige trekken krijgt', zegt de Europarlementariër Sophie in 't Veld. Zij vindt dat Europese regeringen te ver gaan in hun controledrift. Naar aanleiding van het plan om passagiers op vliegvelden te gaan volgen, zei ze: 'Dit is Orwells 1984.' In 't Veld verlangt van de Europese Commissie dat al het EU-beleid wordt onderworpen aan een effectenstudie op het gebied van privacy en burgerlijke vrijheden. 'Natuurlijk moeten wij ons verdedigen tegen terroristen, maar alleen met proportionele maatregelen.'