De Ieren hebben in het referendum van 12 juni 2008 het Europese Verdrag van Lissabon weggestemd met 53,4 procent van de stemmen. Toch roepen voorzitter José Manuel Barroso van de Europese Commissie en Belgisch premier Yves Leterme op door te zetten met de ratificatie in die landen waar dat nog niet is gebeurd. Het verdrag wordt van kracht als het door alle 27 lidstaten is geratificeerd. Volgens de volledige uitslag die werd bekendgemaakt door de Ierse omroep RTE stemden 752.451 mensen voor het Europees verdrag en 862.415 tegen, of 53,4 procent neen-stemmen en 46,6 procent ja-stemmen.
Volgens Barroso moet de Ierse premier Brian Cowen op de Europese top van volgende week een analyse van de nederlaag geven en aangeven hoe Dublin de situatie wil aanpakken. Het zullen als goede gewoonte de staatshoofden en regeringsleiders zijn die de gemeenschappelijke beslissingen zullen nemen. Premier Yves Leterme zei in een eerste reactie dat er moet worden doorgezet met de ratificatie in die Europese landen waar het verdrag nog niet is goedgekeurd. Hij hoopt ook dat België (waar de gemeenschaps- en gewestparlementen het verdrag nog moeten ratificeren) het goedkeuringsproces snel kan afronden.
Leterme betreurt het negatieve resultaat van het Ierse referendum. De premier meent dat moet worden nagegaan welke mogelijkheden er zijn om het verdrag vooralsnog in werking te laten treden en Ierland daarbij te betrekken.
Karel De Gucht betreurt de uitslag van het referendum en meent dat het verdrag opnieuw aan de Ieren zou moeten worden voorgelegd, net zoals dat destijds bij het Verdrag van Nice is gebeurd. De Gucht roept eveneens op de ratificatieprocedure in de andere landen waar dat nog niet is gebeurd zonder vertraging af te werken.
De Ierse media spreken van een opkomst van ongeveer 40 procent, die op sommige plaatsen zou oplopen tot 50 procent.
De middenklasse in de steden steunt het verdrag, maar niet in die mate dat ze de neen-stemmen in de arbeidersbuurten kan counteren, zo meldde RTE op basis van de eerste tellingen. De tendens dat de neen-stemmers het zouden halen, werd bevestigd in de eerste uitslagen.
Reeds in de vroege namiddag meldde RTE dat het vaststond dat de Ieren het Verdrag van Lissabon hebben weggestemd.
Enkele willekeurige reacties bij elkaar gesprokkeld op het Knack-forum:
'De reacties op tv waren inderdaad veelzeggend: al degenen die tonnen geld scheppen via Europa (van Barroso tot Dirk Sterckx en Ivo Belet; men verlaat de VRT niet voor een aalmoes!) zijn verontwaardigd over het feit dat één lidstaat zijn burgers democratisch liet beslissen over de toekomst van de EU. S.S.R.'
'(...) Elke keer dat er in een land in Europa een volksraadpleging is over de Europese politieke staatsvorming, wordt er constant tegen gestemd (Frankrijk, Nederland, Ierland). Je moet nu niet denken dat Europa daar lessen uit gaat trekken en zich probeert wat democratischer en dichter bij de mensen op te stellen. Nee, onmiddellijk wordt er nagedacht hoe men de spelregels kan veranderen om zo zijn dictatoriale willetje toch te kunnen doordrukken.'
'Ierland kan trots zijn.'
'De EU heeft niks met democratie te maken. De wetgevende macht in de EU is intiem verweven met de economische elite en dient ten gronde alleen hun waarden en hun belangen.'
'In 1830 werden in België de erfelijke monarchie en de representatieve democratie als een geheel ingevoerd, als een systeem om in de gewijzigde omstandigheden van de negentiende eeuw de controle van de bezittende klasse over de samenleving te kunnen voortzetten.'
'De essentie van de representatieve democratie is dat het volk principieel uitgesloten blijft bij de eigenlijke besluitvorming, maar via verkiezingen enige cosmetische invloed krijgt op de keuze van het personeel der wetgevende macht.'
'Er zijn toch nog mensen met een beetje verstand.'
'Europa geen democratie? Dat kan. Maar wat dan met België? Ik kan me niet herinneren ooit gestemd te hebben voor een koning, een gouverneur of Franstalige ministers. Toch hebben die allen invloed op het beleid dat ons dagelijks leven beïnvloedt. En zoals altijd heeft iedereen een beetje gelijk. Een unie van Europese landen is het beste wat ons kan overkomen, maar de weg ernaartoe is zeer moeilijk. De nationale bewindslieden die over Europa stemmen, maken zichzelf (of hun opvolgers) geleidelijk aan overbodig. Zoiets vraagt enkele (politieke) generaties tijd.'
'Europa is GEEN democratie. Zolang wij, de belastingbetaler, alleen mogen/moeten betalen en verder geen enkele inspraak hebben, ben ik tegen Europa.'
'(...) Zeg me, wat hebben ze al ooit voor de werkende mens uitgehaald? Niets en nog eens niets. Wat ik wel weet is dat ze goed voor hun eigen zorgen, en ik heb ook nooit mijn stem mogen uitbrengen i.v.m. dat referendum.'
'Gelukkig is er één regering in Europa die het lef heeft om haar bevolking te raadplegen. Het neen stemmen zal natuurlijk zijn weerslag hebben op de werking van en in Europa, maar is tevens een kaakslag voor die regeringsleiders die geen inspraak dulden. Europa is niet democratisch en dit wordt afgestraft in Ierland.'
'Tja spijtig, maar geef ze eens ongelijk als je ziet wat Europa ondertussen kost aan de burger. Daarbovenop is er wel een Europese munt maar nog geen Europese consensus over héél véél zaken en moddert iedereen maar wat aan. In België bijvoorbeeld wordt alles wat de belastingen omhoog kan drijven klakkeloos toegepast. Andere zaken waar niets aan te verdienen valt worden op zijn Belgisch geregeld.'
'Europa is natuurlijk geen democratie maar een particratie. De Europese Unie is samengesteld uit een samenraapsel van tweederangs politici-poenpakkers van rood-groen-(cryptocommunisten-pedofielen)-geel-blauwe signatuur, die enkel doen wat enkelen in de partijcenakels hen opdragen te doen, zo niet zwaait er wat! Plan B ligt allang klaar! Cfr. stemming Nederland en Frankrijk. Overigens, was het niet in de Bilderbergconferentie van járen terug dat men besloot dat Turkije erbij moest? Democratie? Mon oeil, zeggen de belgofonen."
'Los van de definitieve uitslag van het referendum in Ierland kan men zich ook meer algemeen afvragen hoe groot het democratisch gehalte is van de eurocratische en in Brussel gebaseerde ambtenarij die uiteindelijk toch vele dagelijkse regeltjes rond werken, wonen en leven bepaalt. Ik ben een uitgesproken voorstander van Europa, maar ik zie daar aan en rond het Schumanplein toch te veel bureaucratie en te weinig directe democratische controle. (...) De Fransen en de Nederlanders hebben het de Ieren voorgedaan: zij willen géén verdere bureaucratische betutteling uit Brussel indien daar géén duidelijke regels rond zijn. Duidelijke regels? Dat is het laatste wat je van ambtenaren en politici momenteel kan verwachten. Ieren zijn natuurlijk niet anti-Europees net zomin als Nederlanders of Fransen (over deze laatsten ben ik niet zeker). Ze willen alleen een klare democratische inkijk op wat in de Brusselse vleespotten gebeurt. En dat wil ik ook.'
'In dit verdrag wordt onder andere van een Europese president gesproken, niet slecht ware het niet dat deze niet rechtstreeks verkozen kan worden. De job wordt toegewezen op commissieniveau, een onderonsje van de grote mijnheren. Veelvuldig werd Tony Blair al naar voren geschoven als ideale kandidaat, de man die in eigen land moest aftreden, de man die met leugens zijn volk in een uitzichtloze oorlog heeft gestort, een man die een land vertegenwoordigt dat in alles zijn eigen agenda heeft en in vrijwel niets Europa volgt, zelfs niet de euromunt!'
'De Ieren hebben begrepen dat deze wetgeving zo ondemocratisch is als maar kan zijn. De rest van Europa, die zichzelf zo graag prijzen als superdemocratieën, ontzeggen hun burgers zelfs het recht om over deze zo belangrijke materie te stemmen. Dank u, Ieren, jullie hebben ons gered!!!!!!'
'1. Europa = bepalen hoe camembert, brie etc. gemaakt moeten worden.
2. Europa = gedrocht dat zelfs niet in staat is te bepalen waar ze gaan vergaderen.
3. Europa = instelling waar nationale uitgerangeerden naartoe gestuurd worden.
4. Europa = een tot-en-met financiële instelling waar het sociale zonder tel is.
5. Europa = een instelling die verdragen schrijft waarvan ministers moeten bekennen ze niet gelezen hebben, of niet kunnen lezen.'
'Ronduit schandalig dat een land dat jarenlang genoten heeft van miljarden steun en dat dankzij die steun is uitgegroeid tot een van de welvarendste landen in Europa, op die manier bedankt! Als men de voordelen van Europa eens op een rij zou zetten, zou er misschien wat meer respect zijn voor deze instellingen. Europa is niet perfect, maar het evolueert nog steeds. Neen stemmen over iets waar men niets van begrijpt is altijd gemakkelijk natuurlijk.'
'Het Verdrag van Lissabon stelt een Europese president voor, maar die niet door de burgers wordt verkozen. Dus een groot deel van de besluitvorming in Europa zal nog meer gebeuren boven de hoofden van de mensen, want onze volksvertegenwoordiging heeft op dat niveau geen enkele inspraak. Bovendien werd als kandidaat door verschillende lobbymachines Tony Blair voor de job naar voren geschoven!'
'Gelukkig hebben de Ieren tegen het Verdrag van Lissabon gestemd, als we de laatste berichten mogen geloven. Ierland is het enige land binnen de EU waar de democratie in de vorm van een referendum haar rechten bewaard heeft. Iedereen weet op welke laffe ondemocratische wijze men het vorige neen van Nederland en Frankrijk heeft omzeild. Zonder de mensen te raadplegen. De Europese opperhoofden afgestraft omdat ze denken te weten wat goed is voor de bevolking, die alleen moet knikken, zwijgen en volgzaam zijn. Europa is nodig, jazeker, maar alleen als men met de mensen rekening wil houden, anders is het een EU-bestuur op feodale wijze ver boven het volk verheven, en daar bedanken de burgers feestelijk voor, denk ik.'
'Dat kan gebeuren als men mensen laat beslissen over iets waar men niets van afweet. Tegen iets stemmen is altijd gemakkelijker dan voor iets stemmen. Laat elke burger die wil stemmen een examen afleggen over de werking van Europa en diegenen die dertig procent halen mogen meestemmen. Ik vrees dat er zeer weinig stemgerechtigden zullen zijn.'
'Welke Europeaan in de straat weet nu wat het Verdrag van Lisabon ons weer in de korf legt? Is dat nu zo moeilijk om iets in tien punten kort samen te vatten en klaar en duidelijk uit te leggen wat ze willen?'
'Logisch dat er neen gesteld wordt. Zelf ben ik erg pro-Europa, maar zou ook nee gestemd hebben. Het wordt tijd dat Europa weer een vooruitgang voor zijn burgers wordt en geen nieuwe aristocratie die zichzelf riant betaalt uit gemeenschapsgeld en zichzelf benoemt zonder inspraak van de 350 miljoen Europeanen. Het is ook totaal een schande dat de eurocraten dezelfde tekst, die in 2005 werd afgekeurd, nu opnieuw door onze strot duwen. Een grondwet die de democratie verder uitholt. Waar inspraak en controle van "het volk" met zijn "volksvertegenwoordigers" eens te meer uitgeschakeld worden. Europa heeft de voorbij tien jaar enkel de euro ingevoerd volgens de lobby van banken en grootkapitaal. Dat ze hierbij elke vorm van ook fiscaal en sociale eenvorming nagelaten hebben. Er is de voorbije jaren ook alleen maar uitbreiding geweest van het Eurokorps en nooit een tendens om een efficiëntere overheid te krijgen. Het Ierse nee is een terechte afwijzing en is het beste wat Europa kan overkomen. Hopelijk begrijpen de eurocraten in hun ivoren torens nu eindelijk de boodschap!'
'Het Europa van het egoïsme! Zolang men eraan kan verdienen is men voor, van het moment dat men op zijn beurt andere achtergestelde regio's moet helpen is men tegen.'
'Ierland is ten minste nog een democratie, want in België mocht er geen referendum over. Zou wellicht ook de Vlaams-Belgische tegenstelling aan het licht gebracht hebben!'
'Waarom geen referendum in de andere landen voor zo'n belangrijk feit?'