Christophe Maes promoveerde vorige maand aan de KU Leuven tot doctor in de rechten met een proefschrift “Het soevereiniteitsbegrip in de Belgische grondwet van 1831”
Dit geeft de beleidsintentie van de Vivaldicoalitie een actuele dimensie.
“Met zijn rechtshistorisch onderzoek heeft Maes, naar de woorden van zijn doctorvader prof. Stefan Sottiaux bij de openbare verdediging, ‘de leer van de nationale soevereiniteit voor eens en altijd begraven’. Deze doctrine, die decennialang de Belgische rechtsleer domineerde is nog altijd sterk aanwezig. Volgens deze sluiten ‘de beginselen van onze representatieve democratie’ elke vorm van ‘betrokkenheid van de burgers in het besluitvormingsproces’ uit. Op grond ervan wijst de Raad van State referenda en volksraadplegingen als ongrondwettelijk van de hand.” Schrijft Mark Deweerdt in Doorbraak (23-10-2020).
“De Volksraad – de grondwetgevende vergadering van 1830-1831 – heeft volgens de Raad van State een ‘grondwettelijk stelsel met een strikt representatief karakter’ geïnstalleerd en dat in de grondwet vorm gegeven. Meer in het bijzonder legden zijn leden de bevoegdheid om wetten te maken bij de drie takken van de wetgevende macht: de Kamer, de Senaat en de Koning, dit wil zeggen: de regering. Dienvolgens kan die beslissingsbevoegdheid niet overgedragen worden aan de burgers.”
“De doctrine van de nationale soevereiniteit is volgens Christophe Maes niet langer vol te houden.” ... “De Volksraad vulde het natieconcept anders in dan de rechtsleer en had niet de intentie een exclusief representatief stelsel te vestigen. Daarom past een consultatieve volksraadpleging als kanaal van politieke participatie perfect in de krijtlijnen van de grondwet en is voor de invoering ervan geen grondwetsherziening nodig.”
Maar, “Voor de invoering van het beslissend referendum maakt Christophe Maes wel nog grondwettelijk voorbehoud, niet zozeer om principiële dan wel om juridisch-technische redenen. Het tweede lid van grondwetsartikel 33 bepaalt immers dat de machten conform de grondwet moeten worden uitgeoefend, en artikel 36 zegt nu eenmaal dat alleen de Kamer, de Senaat en de regering deel uitmaken van de wetgevende macht, niet de kiezers.” en “Aangezien de grondwet tot 2024 niet herzien kan worden, kunnen we onder de regering-De Croo niet de invoering van het referendum verwachten.”
Mark Deweerdt in Doorbraak 23-10-2020
Meer Democratie vzw streeft naar de invoering van het bindend referendum op volksinitiatief. Er is hiervoor dus toch nog een grondwetswijziging voor nodig, meer bepaald art. 36 van de grondwet. Dit moet de macht teruggeven aan de burgers. Doe mee met Meer Democratie vzw om deze grondwetswijzing – vanaf 2024 – mogelijk te maken.