Elisabeth Gerber (universiteit van Californië, San Diego) maakte een uitvoerige studie over de rol van het geld bij volksinitiatieven. Zij publiceerde haar bevindingen in het boek The populist paradox (Princeton University Press 1999), dat we in een volgende Witte Werf uitvoeriger zullen bespreken. Haar belangrijkste vaststelling is dat geld niet volstaat om een bepaalde maatregel via een referendum goedgekeurd te krijgen. Economische belangen, die proberen om via een volksinitiatief een bepaalde regeling door te drukken, komen doorgaans van een kale reis terug.
Niettemin is het met de inzet van voldoende financiële middelen wel mogelijk om de nodige handtekeningen voor een referendum te verzamelen. Wie over veel geld beschikt is dus doorgaans wel in staat om een referendum af te dwingen. Gerber vond dat economische belangengroepen dit in 68% van de gevallen doen, niet om het eigen voorstel goedgekeurd te krijgen (want dat lukt in de meeste gevallen toch niet), maar wel om een authentiek volksinitiatief op hetzelfde domein te blokkeren. Indien bijvoorbeeld onder de bevolking een meerderheid van 60% bestaat voor een bepaald voorstel, dan kun je door het lanceren van een 'gematigder' voorstel de score van het oorspronkelijke voorstel doen afkalven tot 45%, terwijl je zelf maar 20% of 30% haalt. In dat geval zijn beide voorstellen afgekeurd, zodat alles bij het oude blijft, wat eigenlijk de bedoeling was van diegenen die het 'gematigder' voorstel lanceerden.
'Authentieke' volksinitiatieven, die dus niet gesteund worden door een of andere economische belangengroep, hebben in slechts 26% van de gevallen blokkade van een ander voorstel tot doel.
De praktijk om een initiatief via het lanceren van een parallel initiatief te blokkeren, is in Californië tamelijk gebruikelijk. In Zwitserland komt deze praktijk vrijwel nooit voor.
Zoals we reeds vroeger in de Witte Werf hebben bericht, zou het probleem van de door economische machten gelanceerde initiatieven vrij gemakkelijk kunnen worden opgelost, door het betaald inzamelen van handtekeningen te verbieden. Er zijn daartoe in diverse Amerikaanse deelstaten ook reeds heel wat pogingen geweest, maar het Amerikaanse gerecht vernietigt alle wettelijke regelingen in die zin.