Steeds meer Europese beslissingen met steeds minder democratie
Niet de euro moet gered worden. Wel eerst onder andere de Griekse overheidsschuld, aangezien de Grieken niet genoeg belastingen betalen en te veel uitgeven. En nu ook de aandeelhouders van de banken, die hun risico door de belastingbetaler willen laten dragen. Het scenario zou uit een marxistisch leerboek kunnen komen: opzetten van een Europese schuldenunie met nationalisering van private bankschulden ten koste van de burgers van vooral Noord-Europa.
Steeds meer Europese beslissingen met steeds minder democratie. Het gaat blijkbaar niet om de euro, maar om de machtshonger van een clubje eurofielen die geen afbraak van hun macht en privileges dulden, maar er steeds meer willen. De sluipende installatie van een nomenclatura, quoi…
In de nacht van donderdag 28 op vrijdag 29 juni 2012 hebben de leiders van de zeventien eurolanden een reeks maatregelen goedgekeurd om de noodlijdende landen Italië en Spanje tegemoet te komen. (Midden in de nacht, omdat het akkoord geen daglicht kan verdragen?) Het nog te starten ESM, het permanent Europees noodfonds, zal gebruikt kunnen worden om banken in moeilijkheden rechtstreeks geld toe te stoppen. Italië en Spanje betalen nu zeer hoge rentes op hun overheidsobligaties. Om deze te verlagen zou het helpen dat ze niet zelf hun banken in geldnood moeten bijspringen en zo hun staatsschuld verder zien oplopen, maar de hele eurozone hiervoor moet inspringen. (Nog beter zou natuurlijk zijn de banken zelf voor hun risico's te laten opdraaien, in plaats van de belastingbetaler. Insolvabel = faillissement, ten laste van de geldschieters, niet van de belastingbetalers van de hele eurozone.) Het ESM zou dus rechtstreeks kapitaal kunnen lenen aan banken in moeilijkheden. Zonder deze tegemoetkoming weigerden Italië en Spanje het door de Franse president François Hollande voorgestelde groeipact te ondertekenen. Vooral Mario Monti was de woordvoerder voor deze eisen, waarop Merkel om intern-Duitse redenen niets anders kon doen dan toegeven, en zogenaamd 'een knieval voor Monti' moest doen (zie meer in detail hierna, 'Wat er werkelijk gebeurde'). Het akkoord voorziet dus dat het ESM in de toekomst rechtstreeks probleembanken zal kunnen herkapitaliseren, zonder dat de overheden als tussenstation dienst moeten doen. Bovendien zou het ESM in het geval-Spanje zijn status van bevoorrechte schuldeiser laten vallen. Als het ESM bevoorrechte schuldeiser is, hebben de private schuldeisers een groter risico hun belegging (deels) in rook te zien opgaan als het misloopt met de schuld van de banken. Met deze beslissing worden de risico's van privébeleggers afgewenteld op de belastingbetalers van de andere eurolanden, zeg maar de Duitsers.
Het echte verhaal mag de lezer niet kennen
In het artikel in De Standaard van zaterdag 30 juni 2012 over de beslissingen op de eurotop was er helemaal geen sprake van de chantage van Mario Monti. De titel van het artikel, geschreven door de eurofiele journaliste Annelien De Greef (staat zij soms op de loonlijst bij Herman Van Rompuy?) is:
'Europese top overtreft de verwachtingen'
Ondertitel: 'Merkel maakt knieval voor Monti'
Uittreksel: 'Niemand die er nog in geloofde en dan gebeurt het toch: het noodfonds krijgt een belangrijke facelift. Spanje en Italië zijn erin geslaagd hun collega's het mes op de keel te zetten. Merkel kon niet anders dan plooien... De hele avond lang voerde Monti samen met zijn Spaanse collega Mariano Rajoy de druk onverbiddelijk op. De Italiaanse premier had nog voor zijn vertrek vanuit Rome laten weten "desnoods tot zondag" te zullen onderhandelen om een fors akkoord af te dwingen... Met een bloedbad op de financiële markten in het verschiet zonder krachtig akkoord, was het alle hens aan dek. Alleen: met de stemming in het Duitse parlement voor de boeg, leek Merkel niet in staat om veel toegevingen te doen. Maar veel keuze had ze niet.'
Wat er werkelijk gebeurde
In het artikel van Annelien De Greef is er helemaal geen informatie over hoe Spanje en Italië Duitsland 'het mes op de keel' hebben gezet. Daarom hier het hele verhaal. Bondskanselier Angela Merkel had – redelijk tegen haar zin, maar als compromis – toegestemd in het groeipact dat de Franse president François Hollande had geëist. Daarnaast was er het stabiliteitspact – een beperking tot min 3 procent van de begrotingen in de grondwet van alle eurolanden opnemen en de overheidsschuld afbouwen tot maximaal 60 procent van het bruto binnenlands product – en de oprichting van het permanent noodfonds ESM om de landen leningen te geven. Stabiliteitspact en noodfonds ESM moesten nog, en dat pas net na de Europese top van 28/29 juni, door het Duitse parlement worden goedgekeurd. Voor die goedkeuring moest er zowel in de Bundestag (Kamer) als in de Bundesrat (met afgevaardigden van de Länder) een tweederdemeerderheid gevonden worden. Hiervoor had Merkel dus de medewerking van de oppositie – socialisten en groenen – nodig. Hun goedkeuring van stabiliteitspact en ESM maakten zij dan weer afhankelijk van de invoering van een belasting op sommige beurstransacties, de toezegging dat, wanneer de Länder een boete kregen van Europa omdat ze de voorwaarden van het stabiliteitspact niet eerbiedigen, de federale overheid die boete tot 2020 voor hen zou betalen, en ook het goedkeuren van het Hollande-groeipact. De stemming over stabiliteitspact en ESM was voorzien na de Europese top in Brussel , op vrijdag 29 juni, eind van de namiddag.
'De druk' van Mario Monti op de top van donderdagnacht 28 juni tot in de vroege uurtjes bestond erin dat hij zei het 'Hollande-groeipact' niet te zullen tekenen – terwijl Italië een van de begunstigden hiervan is, niet Duitsland – tenzij er substantiële toegevingen zouden gebeuren op het vlak van het ESM en aanverwante thema's. Door de eis van de Duitse oppositie het stabiliteitspact alleen te zullen goedkeuren mits ook het groeipact wordt goedgekeurd, zat Merkel in een wurggreep. Zonder goedkeuring van Monti geen groeipact, maar dus ook geen goedkeuring van het stabiliteitspact door het Duitse parlement. Zoals een commentator in Die Welt van zaterdag 30 juni schrijft, had SPD en Grün zo Merkel door Monti afpersbaar gemaakt. 'De markten' zouden het niet goedkeuren van het stabiliteitsplan door Duitsland nerveus maken, en was er op de beurzen vanaf maandag een zogenaamd 'bloedbad' te verwachten (wat dat ook mag betekenen). Dat zou dan in de schoenen van Merkel geschoven worden. Om dat 'bloedbad' te vermijden moest Merkel dus aan de chantage van Monti toegeven. Dat werd dus onder meer dat het ESM rechtstreeks probleembanken zal kunnen herkapitaliseren, zonder dat de overheden als tussenstation dienst moeten doen, dat het ESM in het geval-Spanje zijn status van bevoorrecht schuldeiser zal laten vallen en dat het EFSF en het ESM toch overheidsobligaties zullen mogen opkopen op de secundaire markt (zie bijvoorbeeld het commentaarstuk van Clemens Wergin, chef Buitenland van de Welt Gruppe, in Die Welt van 30.06.12: Dank SPD und Grünen wurde Merkel erpressbar).
De bankiers zetten samen met socialisten en groenen Merkel het mes op de keel
Mario Monti chanteerde dus Merkel om toegevingen te bekomen. Als men weet dat hij de laatste zes jaar internationaal adviseur van zakenbank Goldman Sachs was, begrijpt men de situatie beter. Ook de huidige baas van de Europese Centrale Bank, Mario Draghi, was tevreden over de concessies op de Brusselse top. Maar ook hij is een ancien van Goldman Sachs: hij was verschillende jaren vicepresident van Goldman Sachs International. Hij nam op 1 november 2011 het roer over van de Fransman Jean-Claude Trichet, die acht jaar aan het hoofd van de Europese Centrale Bank stond.
Mario Monti werd op 16 november 2011 Italiaans premier van een kabinet van technocraten. In dat zakenkabinet zit nog een bankier: Corrado Passera, baas van de op één na grootste Italiaanse bank, Intesa San Paolo, werd minister van het departement voor Economische Ontwikkeling, Infrastructuur en Transport. Hiermee werden drie grote portefeuilles samengevoegd onder één ministerie en onder het gezag van een bankier geplaatst. Dezelfde mensen die verantwoordelijk zijn voor de wereldwijde financiële crisis worden nu ingehaald als potentiële redders van de eurozone. Kan men nog meer de kat bij de melk zetten? Het resultaat is eraan te zien: de bankrisico's worden steeds meer afgewenteld op de belastingbetaler. Een Belgisch scenario (Dexia), maar dan op Europese schaal.
Volgens een marxistisch leerboek: Europese schuldenunie met nationalisering van privéschulden
De Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) is niet mals voor het akkoord op de top. Hierna volgt een vrije vertaling van het artikel. Het Europees huis van de schulden- en borgstellingsunie is bijna klaar. Hun architecten spreken van 'solidariteit'. Maar een dermate etatisering van private schulden bestond tot nu alleen in marxistische leerboeken, niet in die van de sociale markteconomie. In dat Europees huis geldt het principe: wie te veel schulden heeft en de rente van de kapitaalmarkten hinderlijk vindt, kan goedkoop geld halen bij de sterkste Europese buren (momenteel vooral uit Duitsland). In het artikel wordt uitgebreid stilgestaan bij een intern Duits voorbeeld van 'solidariteit' dat helemaal verkeerd is afgelopen. De stadstaat Bremen kwam begin jaren negentig aankloppen bij de federale overheid omdat het zijn schulden niet meer kon betalen. De schuld was opgelopen tot 13.000 euro per inwoner. De federale overheid gaf tien jaar lang een 'Sanierungshilfe' van 15.000 euro per jaar per inwoner. Men zou dus kunnen denken dat de miserie hiermee voorbij was en er zelfs een spaarpotje was opgebouwd, maar op het einde waren de schulden opgeklommen tot 17.000 euro per inwoner. Vandaag bedragen ze zelfs 27.000 euro, ondanks het feit dat er strenge voorwaarden aan de hulp verbonden waren. FAZ meent dat de 'redding' van Bremen pure geldverkwisting was. De Bremer politici kwamen altijd maar weer met het excuus voor de aangroeiende schulden dat de economische ontwikkeling niet was uitgekomen zoals ze die hadden verwacht. Besluit van de FAZ: als het binnen een bondsstaat al niet lukt een evenwichtige solidariteit te beheersen, ondanks de grotere mogelijkheden om in te grijpen, hoe zou het dan in Europa lukken? Uiteindelijk zullen in Europa de reddingsgelden in stromen vloeien, maar niemand zal de macht hebben hun gebruik te controleren en misbruik te sanctioneren. Niemand mag geloof hechten aan de Duitse belofte dat er eerst een fiscale unie moet komen, en pas daarna een schuldenunie. Daarin zijn de zuidelijke landen eerlijker, die vrank en vrij toegeven dat ze niet houden van hervormingseisen die inhouden dat ze deels zouden moeten verzaken aan hun soevereiniteit. Nog volgens de FAZ kan een gemeenschappelijke munt voor verschillende staten slechts functioneren als er juist geen 'solidariteit' is tussen de staten, en transfers van schulden verboden zijn, maar elk volledig voor zijn schulden moet instaan, zoals in Zwitserland met de kantons, of met bepaalde beperkingen eveneens in de VS. (FAZ, 30.06.2012, Europäische Schuldenunion: Zentralwahn, door Rainer Hank, chef Economie van de FAZ Sonntagszeitung)
'Solidariteit' was verboden in het Verdrag van Maastricht
Een verbod op 'solidariteit' was trouwens in het Verdrag van Maastricht voorzien, waarbij in 1992 de muntunie werd afgesproken. Daarbij werd expliciet bepaald dat financiële steun voor landen met te hoge staatsschuld uitgesloten was. Het toenmalige stabiliteits- en groeipact legde daarom de leden concrete grenzen op voor hun jaarlijkse tekorten en hun staatsschuld. Er werd een strenge niet-bijstandsclausule afgesproken ('No-Bailout-Clause'), waarbij het zowel de muntunie als geheel, als de individuele lidstaten verboden werd borg te staan voor schulden van andere lidstaten. Dat moest de verantwoordelijkheid en financiële discipline van de afzonderlijke staten garanderen. Bovendien moest zo het gevaar verhinderd worden waarbij de lidstaten de verwachting zouden koesteren dat ze bij onvoldoende eigen discipline in hun staatshuishouding, andere staten hen wel zouden bijspringen. Dat pact werd echter meer dan zestig keer met voeten getreden, zonder dat één enkele keer beslist werd de in het verdrag voorziene sancties toe te passen. En dan gebeurde het dat Griekenland en enkele andere eurolanden begin 2010 in een staatsschuldencrisis terechtkwamen. De landen van de eurozone voerden in mei 2010 een voorlopig stabiliteitsmechanisme in (het European Financial Stability Facility, EFSF) om het gevaar van een faillissement van minstens Griekenland te voorkomen. De Europese Raad besliste in december 2010 het EFSF te laten opvolgen door een permanent stabiliteitsfonds, het ESM.
Zowel EFSF als ESM staan dus minstens op gespannen voet met de 'No-Bailout-Clause' van het Verdrag van Maastricht, als men het nog zacht uitdrukt. Maar duidelijker gesteld, ze zijn niet alleen verboden volgens de tekst van het verdrag, maar ook zondigen ze tegen een principe nodig om een muntunie staande te houden: elk staat in voor zijn eigen schulden. Voor het EFSF haalde men vooreerst artikel 122 van het verdrag aan, dat financiële hulp toestaat aan lidstaten 'op basis van natuurrampen of buitengewone gebeurtenissen, die aan hun controle ontsnapt, die door problemen worden getroffen of ernstig bedreigd worden door grote moeilijkheden'. Of hoe een soort 'tsunami-clausule' misbruikt wordt om toch maar alle eurolanden aan boord te kunnen houden door 'collectieve' steun. Daaruit blijkt al dat niet de euro redden de bedoeling is, maar het gezicht, de macht en de privileges van een eurofiele nomenclatura, die te allen prijze wil vermijden macht te moeten afstaan. En een land minder, of zeker enkele landen minder, vermindert hun macht. (Zie verder een prachtig voorbeeld van hoe de nomenclatura zichzelf wil beschermen: het ESM-personeel krijgt volledige immuniteit, het betaalt geen belastingen, het ESM-patrimonium is vrijgesteld van eender welke belasting.)
Voor het definitieve ESM-fonds werd een andere truc bedacht, die echter een wijziging van het verdrag nodig maakt. De clausule van verboden bijstand tussen de lidstaten laat men voor de schone schijn onaangeroerd, maar aan artikel 136 wordt een alinea toegevoegd die expliciet de oprichting van een permanent stabiliteitsmechanisme door de landen van de eurozone mogelijk maakt, met de argumentatie dat dit 'in geval van nood de stabiliteit van de eurozone in zijn geheel moet garanderen', waarbij financiële hulp in het kader van het permanent mechanisme 'aan strikte voorwaarden gekoppeld moet worden'. Het wordt dus zo ingepakt dat het een maatregel is voor de eurozone 'in zijn geheel', terwijl het in de grond om niets anders gaat dan om 'solidariteit' tussen lidstaten.
Het zou hier te ver leiden om te onderzoeken of dit wel allemaal zuiver op de graat is, welke beroepsmogelijkheden de burgers in de verschillende eurolanden hebben tegen dergelijke verdragswijzigingen en -interpretaties, en of er wel, en indien ja, welke rechterlijke instanties daar iets over zouden kunnen vonnissen. Dan gaat het alleen nog maar om de juridische kant van de zaak. Waarom verlaat men het verstandige pad van het Verdrag van Maastricht om het door een in de grond bodemloze aansprakelijkheid te vervangen ten laste van de belastingbetaler, voor alle schulden van alle eurolanden, en straks nog van al zijn banken?
Zes klachten bij het Bundsverfassungsgericht
Het Duitse parlement keurde dus op vrijdag 29 juni 2012 het stabiliteitspact en de oprichting van het ESM goed. Het is tegen deze goedkeuring dat er een zestal klachten ingediend werden bij het Duitse Grondwettelijk Hof, waaronder van de partij Die Linke en van de beweging voor 'Mehr Demokratie' met 12.000 handtekeningen. Het betreft dus nog niet de in Brussel op 28/29 juni goedgekeurde uitbreidingen van de zogenaamde 'solidariteit' en de mogelijkheid van het ESM om banken rechtstreeks te steunen. Volgens de klagers zijn om diverse redenen de goedgekeurde besluiten ongrondwettelijk, onder meer omdat ze beslissingen over de begroting overdragen aan een niet-democratisch verkozen orgaan, en omdat er geen uitstapclausule voorzien is in het ESM-verdrag, waardoor ook dit ongrondwettelijk is, aangezien de grondwet een 'Ewigkeitsklausel' verbiedt.
Het Hof oordeelde eerder, bij de goedkeuring van het tijdelijke ESFS, dat het parlementair besluit weliswaar rechtsgeldig was, maar dat het voltallige parlement bij iedere wijziging opnieuw moest worden geraadpleegd. Vraag is of het Hof zo gemakkelijk tot eenzelfde uitspraak zal komen als het om het permanent ESM gaat, en het niet minstens de voorwaarde eraan zal koppelen dat een dergelijke ingrijpende beperking van de soevereiniteit van het Duits parlement via een bindend referendum de goedkeuring van minstens de helft van de Duitsers moet krijgen. In tegenstelling tot de Belgische traagheid, behandelt het Hof al op dinsdag 10 juli (2012, niet 2013…) de zaak en is voorzien dat het die dag een voorlopige uitspraak doet. Ondertussen wacht bondspresident Joachim Gauck nog om het ESM-verdrag te bekrachtigen. Volgens een bericht in de FAZ en Die Welt zou een arrest met een eventueel verbod voor president Gauck om het verdrag te ondertekenen vóór het definitief arrest ten vroegste einde juli te verwachten zijn, en het definitieve arrest over de gecontesteerde wetten zelf ten vroegste over enkele maanden. Deze uitspraak – en de commentaren hierop – is later zeker een afzonderlijk artikel waard. Dat hebt u nog tegoed.
Bundesverfassungsgericht: behoeder van de democratie
Het Bundesverfassungsgericht is een van de laatste bolwerken die zeer alert waken over de democratie in Europa, en niet alles slikken wat in Brusselse nachtelijke cenakels wordt bekokstoofd. Daarom is het choquerend te moeten lezen wat De Standaard over dit Hof schreef. In een artikel over de 'vier valkuilen voor de euro' na de nachtelijke akkoorden van 28/29 juni, schrijft iemand die het artikel ondertekent met 'nta' (vermoedelijk dus de economieredacteur Nico Tanghe), dat een van de vier valkuilen 'de bemoeizucht van het Duits Grondwettelijk Hof' is. Verder kan men er lezen: 'Sleutelvraag is hoe groot de Duitse bemoeizucht in Europa wordt'. Toch onvoorstelbaar hoe een journalist probeert ons te indoctrineren! Het bewaken van de spelregels in de democratie wordt bestempeld als 'bemoeizucht', en wanneer Duitsland, dat voor honderden miljarden euro borg staat (alleen al rond de 200 miljard in het ESM, als het in werking treedt), zijn risico wil beperken en zijn belangen democratisch wil verdedigen, heet dat 'bemoeizucht in Europa'. Staat niet alleen Annelien De Greef, maar ook Nico Tanghe soms op de loonlijst bij Herman Van Rompuy?
Ook in Duitsland wordt het Bundesverfassungsgericht door de Europese nomenclatura aangevallen. De FDP-voorzitter in het Europees Parlement, Alexander Graf Lambsdorff, gaat zelfs zover, in een interview met de 'Passauer Neuen Presse' te twijfelen aan de oordeelsbekwaamheid van de hoogste Duitse rechters (Duitse kranten, maandag 09.07.2012). Zover gaat men dus, als Europese nomenclatura, de integriteit en bekwaamheid van de hoogste rechters in eigen land in twijfel trekken. (Lambsdorff: 'Manche Beobachter kritisieren zu Recht, dass die Richter des Bundesverfassungsgerichts nicht mit allen Vorgängen in Europa ausreichend vertraut sind. Deshalb kommt es gelegentlich zu Fehleinschätzungen aus Unkenntnis.')
172 Duitse economen tegen de laatste Brusselakkoorden
De klachten in Karlsruhe betreffen dus momenteel slechts de akkoorden van vóór de Mario Monti-chantage in de nacht van 28 op 29 juni. En daar kwam in Duitsland al meteen een krachtig NEEN op als reactie, door 172 Duitse economen. In een openbare protestbrief aan de 'Liebe Mitbürger', gepubliceerd op de website van de FAZ op donderdag 5 juli, roepen ze burgers op de politici te waarschuwen voor de gevolgen van de gekozen reddingspolitiek. Hun argumenten, kort samengevat:
De besluiten van de recentste EU-top betekenen een verdere solidarisering (Vergemeinschaftung) van de aansprakelijkheid. Dat gaat ten koste van de stevige landen, vooral van Duitsland, het laatste anker in de eurozone. De grote schulden-socialiseringsorgie is pas begonnen, de belastingbetalers en spaarders riskeren te bloeden. De beslissing ook banken direct uit het ESM-crisisfonds te herkapitaliseren, ontslaat de schuldeiser van zijn aansprakelijkheid. Dat een Europees banktoezicht het ergste zou kunnen verhinderen, is slechts een wensdroom. De bankschulden zijn zowat driemaal groter dan de staatsschulden. Het is onmogelijk dat de belastingbetalers, gepensioneerden en spaarders van de tot nu stevigste landen van Europa de garantie van deze schulden overnemen, vooral aangezien de grote verliezen uit de financiering van de economische luchtbellen van de zuidelijke landen geen theorie zijn, maar zeer concreet te verwachten zijn. Volgens de initiatiefnemer van de brief wordt niet de euro, maar de schuldeisers van schimmige banken gered. Dat is zowel economisch vals als onrechtvaardig. Wanneer de banken hun schulden niet meer kunnen terugbetalen, moeten niet de belastingbetalers de lasten dragen, maar de schuldeisers van de banken. Alleen zij beschikken over het noodzakelijke vermogen en zijn het investeringsrisico aangegaan.
Ook Bundesbank-president Jens Weidmann heeft kritiek op het Brusselse akkoord. Het evenwicht tussen aansprakelijkheid en controle wordt opnieuw een stuk opgeschoven naar een collectieve aansprakelijkheid.
Angela Merkel probeert zich te verdedigen tegen de kritiek van de economen. Volgens haar gaat het helemaal niet om bijkomende borgstellingen of aansprakelijkheid, zei ze dezelfde dag in Berlijn. Critici zouden de besluiten echt zeer goed moeten bekijken en dan ook dat berichten wat in de besluiten staat. De garantie van het EFSF/ESM voor bankschulden is volgens de huidige regeling evenzeer verboden als de garantie voor de staatsschulden, en daar hebben de Brusselse besluiten niets aan veranderd, zegt ze. Ze verstopt zich dus achter de toevoeging van artikel 136, dat het daarover heeft dat het niet gaat om een garantie voor de schulden van andere landen, maar om het garanderen van de stabiliteit van de eurozone 'in zijn geheel'…
We leven steeds meer in een irreële, surrealistische wereld waar de werkelijkheid vervangen wordt door spoken en spoken voor de werkelijkheid moeten doorgaan. Naast Merkel verdedigde ook haar minister van Economie Philipp Rösler (FDP) de Brusselse besluiten. Tegen de 172 economen zegt hij dat ze met de bankunie iets bekritiseren dat nog helemaal niet bestaat. Er moet eerst een Europees bankentoezicht komen, en pas daarna moeten er nog duidelijke afspraken over de herstructurering van banken in problemen gemaakt worden. Dan pas wordt het besluit van toepassing dat het ESM banken kan herkapitaliseren. Een bankunie met een algemene solidarisering van de risico's (Vergemeinschaftung von Haftung) wijst hij van de hand. Er is dus in Brussel blijkbaar eigenlijk niets beslist volgens Merkel en Rösler. Ofwel blijft alles zoals het al was, of slaat kritiek op iets wat er nog niet is. Struisvogels zouden het niet beter kunnen.
Ondertussen woedt het debat naar aanleiding van de open brief aan de 'Liebe Mitbürger' op een nogal gepassioneerde manier. De minister van Financiën Schäuble maakt de critici uit, en spreekt van hun berichtgeving als 'Horrormeldungen'. (Wie meer wil lezen over dat debat – dat hier totaal onbestaande is – kan terecht op de website van de FAZ, via het artikel Scharfe Debatte über Bankenunion, met daar links naar een reeks andere artikels over dit debat.)
Het ESM van vóór 28/29 juni is al een EUSSR-organisme
Het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) is een permanent financieringsprogramma 'voor de redding' van lidstaten van de Europese Unie in moeilijkheden. Redden wordt dus blijkbaar permanent noodzakelijk! Na 28/29 juni zou daar dus nog bij moeten komen dat banken rechtstreeks geld kunnen krijgen. Tot nu omvat het ESM in eerste instantie zo'n 700 miljard euro. In tegenstelling tot de EFSF heeft het ESM-fonds een eigen basiskapitaal. Dit kapitaal kan door de raad van bestuur van het ESM op elk gewenst moment worden verhoogd. In dat geval is de financieringsverplichting van de deelnemende landen 'onvoorwaardelijk en onherroepelijk' en moet er binnen de gestelde termijn worden bijgestort. En landen die hun extra bijdrage niet betalen, wordt het stemrecht ontnomen.
Het ESM krijgt nogal wat privileges die doen denken aan de nomenclatura in de Sovjettijd. Een uittreksel uit de statuten:
Aan het ESM worden op het grondgebied van elk ESM-lid voorrechten en immuniteiten toegekend. Het ESM, zijn eigendommen, fondsen en bezittingen, waar deze zich ook bevinden en wie deze ook onder zich heeft, zijn vrijgesteld van rechtsvervolging.
De eigendommen, fondsen en bezittingen van het ESM, waar deze zich ook bevinden en wie deze ook onder zich heeft, zijn vrijgesteld van onderzoek, vordering, verbeurdverklaring, onteigening of andere vormen van beslag op grond van een maatregel van bestuurlijke, gerechtelijke, bestuursrechtelijke of wetgevende aard.
De voorzitter van de Raad van gouverneurs, gouverneurs, plaatsvervangend gouverneurs, bewindvoerders, plaatsvervangend bewindvoerders, alsmede de directeur en andere personeelsleden verkrijgen immuniteit van rechtsvervolging voor wat zij in hun officiële hoedanigheid hebben gedaan en zij genieten onschendbaarheid wat hun officiële papieren en documenten betreft.
Het EMS krijgt vrijstelling van belasting: het ESM, zijn bezittingen, inkomsten, eigendommen en zijn operaties en transacties waartoe het op grond van dit Verdrag gemachtigd is, zijn vrijgesteld van alle directe belastingen.
Het personeel van het ESM is alleen onderworpen aan een (kleine) interne belasting ten bate van het ESM op de door het ESM betaalde salarissen en emolumenten. Vanaf de datum waarop deze belasting wordt geheven, zijn deze salarissen en emolumenten van nationale inkomstenbelasting vrijgesteld.
Uitpers, het online tijdschrift over internationale politiek, heeft het over 'ESM, een staatsgreep in 17 landen' en schrijft over de immuniteit van de medewerkers van het ESM:
'We zijn er al aan gewend dat bestuurders en volksvertegenwoordigers niet verantwoordelijk gehouden willen worden voor hun woorden en daden. Maar bij het ESM maken ze het wel heel erg bont. De regels zijn zo opgesteld dat degenen die er werken alles kunnen doen en laten wat ze willen, zonder dat ze daar door parlementen, bestuursorganen of rechters op aangesproken kunnen worden. Hooguit kan een minister van Financiën vervangen worden door een andere, die dan ook meteen weer van dezelfde buitensporige privileges geniet. Een crimineel zou zich geen beter boevenhol kunnen wensen.' (Rudo de Ruijter in nummer 136, november 2011)
Organisaties met heel uiteenlopende ideeën zijn tegen het ESM, van Vlaams Belang tot Attac Vlaanderen en leggen de nadruk op het ondemocratisch karakter van de hele onderneming, en (Vlaams Belang) op de organisatie van transfers van Noord naar Zuid op Europese schaal. Pieter Cleppe, die het Brusselse kantoor van de onafhankelijke denktank Open Europe leidt, ziet minstens 'Tien redenen om tegen het EMS te stemmen' (Knack online, 12.06.2012). Maar de mainstream, genre Paul Goossens, Guy Verhofstadt, Annelien De Greef, prof. De Grauwe en vele anderen, verafgoden de Europese beslissingen en zouden niet liever hebben dat er nog meer collectieve schulden bijgemaakt worden met zogenaamde 'eurobonds'.
Democratisch debat? Geen sprake van
De verdediger van de belangen van de banken Mario Monti heeft het niet begrepen op een democratisch debat dat al de hervormingen die de macht van de Europese nomenclatura uitbreiden in vraag durft te stellen. De Finse minister van Financiën zei eind vorige week in een kranteninterview dat Finland wel voorstander is van de euro, maar ze uitte ook stevige reserves. 'De gedeelde verantwoordelijkheid voor de schulden en de risico's van andere landen is niet waar we ons op voorbereiden', zei Jutta Urpilainen. Finland sprak zich ook uit tegen steunaankopen van staatspapier van zwakke eurolanden door het permanente Europese noodfonds ESM. Ook Nederland, dat net als Finland nog een AAA-rating heeft, is weinig enthousiast over de op de eurotop van 28 en 29 juni gemaakte afspraken. Daar reageerde Monti op tijdens een jaarlijkse conferentie van economen in het Zuid-Franse Aix-en-Provence het afgelopen weekend. Volgens Monti is de nieuwe onstporing van de rente in Zuid-Europa het gevolg van 'ongepaste uitlatingen' van sommige noordelijke landen over de euro. Voor Monti kan het niet dat een individuele lidstaat de geloofwaardigheid ondergraaft van wat Europa collectief beslist (Bron: De Standaard, 09.06.2012). Over een 'collectieve beslissing' de bankenrisico's te laten dragen door de belastingsbetalers van het Noorden, daar mag geen debat gevoerd worden. Het zijn echter niet de 'ongepaste uitlatingen' die de rente doen ontsporen, maar de ontsporende begrotingen en de belastingsmoraal van het Zuiden die de geloofwaardigheid van de euro als collectieve munt ondergraven.
Wegwezen?
Moet niet ernstig overwogen worden uit een dergelijk totaal ondemocratisch verband van de eurozone te stappen? En ook uit de Europese Unie, met haar schijnparlement, voor we helemaal in de EUSSR terechtkomen? Idem voor alle mogelijke andere 'internationale' verbanden, zoals de VN, vóór ze hier zogenaamde 'islamofobie' (kritiek op de islam) strafbaar komt stellen? Er bestaat een alternatief: alleen nog deel uitmaken van een te vormen confederaal echt democratisch Europa, naar Zwitsers model, waar de burgers van elk land het laatste woord hebben via bindende referenda. Binnen Europees verband zou België/Vlaanderen de EU kunnen verlaten en lid worden van de Europese Vrijhandelsassociatie (EFTA), waarin we Zwitserland, Noorwegen, Liechtenstein, en momenteel ook nog IJsland, aantreffen.