Open brief aan Eerste minister Alexander De Croo en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke n.a.v. 1 jaar na de eerste ‘lockdown’
Geachte heer De Croo, geachte heer Vandenbroucke,
Met deze brief willen wij onze zeer grote bezorgdheid uiten over de coronamaatregelen in België. Een jaar na de eerste ‘lockdown’ is er nog steeds een gebrek aan transparantie en juridische grondslag voor de coronamaatregelen, in het bijzonder voor de ongrondwettelijke avondklok en mondmaskerplicht. Wij stellen vast dat de Belgische burgers het slachtoffer geworden zijn van vrijheidsberovende willekeur.
Het ergste is dat het proces voor de juridische grondslag voor de genomen coronamaatregels zeer diffuus is verlopen en dat we dit als Belgische burgers normaal moeten vinden. Meer nog, het afgelopen jaar hebben we gezien dat de regering (= de uitvoerende macht) het parlement (= de wetgevende macht) gewoonweg probeert te negeren en op die manier belet om nog maar een debat over (de juridische basis van) de coronamaatregelen te voeren. Om tegemoet te komen aan de toenemende kritiek is de Regering ‘bereid’ geweest om het parlement te betrekken bij het vormgeven van de pandemiewet. Hier wordt expliciet toegegeven dat tot nog toe de regering de wetten maakt en niet het parlement. Er is in België dus op zijn minst een discussie aan de orde over de werking van onze democratie. Daarenboven vinden wij dat in een volwaardige democratie, zeker met deze vrijheidsbeperkende maatregelen, naast de huidige representatieve democratie de burgers de mogelijkheid moeten hebben om via zelf ingediende wetsvoorstellen te bepalen hoe ze hun samenleving vorm willen geven. Een utopie? Toch niet. Zo gebeurt het nu al in Zwitserland. Zwitserland zal in juni een referendum houden omtrent de vraag of de regering nog wel de macht krijgt om nationale lockdowns af te kondigen. Het kan plaatsvinden omdat maar liefst 86.000 handtekeningen werden verzameld.
In een volwaardige democratie maken burgers afspraken hoe ze met elkaar omgaan. Zulke afspraken resulteren in wetten die door ieder als rechtvaardig worden aangevoeld en die het gelijkheidsbeginsel huldigen. Iedere burger kan hierin ook meebeslissen. De kracht van een democratie is net dat brede maatschappelijke debat en het ultieme medebeslissingsrecht van de burger. De aanhoudende gezondheidscrisis heeft aangetoond dat de ultieme garantie van onze democratische vrijheid de waakzame houding van onze medeburgers is. Maar in ons huidige politieke bestel is het aan de waakzame burger verboden om correctief in te grijpen wanneer beslissingen als onrechtvaardig of als ongrondwettelijk worden ervaren. De burgers moeten een haast bovenmenselijke dosis burgerzin aan de dag leggen, maar hier tegenover staan arbitraire maatregelen en buitenproportionele boetes. Daarom roepen wij de regering op om dit momentum te gebruiken om de waakhondfunctie van het volk en een feedbacksysteem als fundamenteel onderdeel te integreren in ons politieke systeem. In een volwaardige democratie hebben de burgers het laatste woord!
Meer Democratie streeft al 25 jaar voor meer zeggenschap voor burgers in de politiek en de maatschappij. Wij willen een bloeiende democratie 3.0 in Vlaanderen, België en Europa: government of the people, by the people and for the people. Want echte democratie is productiever, eerlijker, rechtvaardiger en gewoon leuker!