In september of oktober worden er volksraadplegingen georganiseerd in Tongeren, Borsbeek, Zwijndrecht en Gent, misschien ook in Zele, deze gemeente is volop de benodigde handtekeningen aan het controleren. Burgers willen inspraak en daar is niets mis mee Volgens professor bestuurskunde Bram Verschuere (Ugent) maken de burgers te weinig gebruik van de lokale volksraadpleging. Dit is het gevolg van het feit dat de overheid te hoge handtekeningdrempels en andere obstakels oplegt. Bovendien hebben de gemeentebesturen dit liever niet .
Enkele argumenten tegen volksraadplegingen en referenda zijn:
-
Een volksraadpleging organiseren kost namelijk geld, vergelijkbaar met wat een gewone stembusgang kost.
-
Slechte timing
-
Een volksraadpleging is niet het ‘juiste instrument’ voor complexe beleidsdomeinen (zoals b.v. het woonbeleid in Gent)
-
het niet-bindende karakter van de volksraadpleging: “Het is uiteindelijk de gemeenteraad die zal stemmen, alleen die is bevoegd” (Dixit Walter Kiebooms (N-VA), Borsbeek) .
Het feit dat de uitslag van een volksraadpleging juridisch niet bindend is voor het gemeentebestuur werkt demotiverend om een stem uit te brengen.
Walter Kiebooms (N-VA), eerste schepen in Borsbeek, benadrukt het niet-bindende karakter van de volksraadpleging: ‘Het is een democratisch recht, maar de eindbeslissing komt de gemeenteraden van Antwerpen en Borsbeek toe. Zij zullen beslissen op basis van feiten en cijfers, niet op basis van emotie.’...‘Maar alleen redden we het niet, we hebben nood aan schaalvergroting.’
Laten we deze uitspraak eens nader bekijken.
“De gemeenteraad beslist op basis van feiten en cijfers, niet op basis van emotie”, dit is een boude uitspraak, maar houdt die wel steek? De schaalvergroting door fusies dient vooral om de macht van de gevestigde partijen te vergroten, dit is machtsstreven en dat is pas emotie! De particratie wordt hierdoor versterkt en de afstand tussen de burger en “het beleid” wordt groter. Professor Verschuere (Ugent) is kritisch over de afwijzende houding van de lokale verkozenen: ‘Er is altijd wel een argument om een volksraadpleging niet te organiseren. ... Een volksraadpleging veroorzaakt onzekerheid, ze houden de zaken liever zelf in handen.’ Lees: ze behouden liever hun macht!
In een echte democratie echter kunnen de burgers, die de gevolgen van een beslissing moeten dragen, zelf mee beslissen. In de gemeenten waar de inwoners zichzelf besturen, via referenda op burgerinitiatief, zullen de beslissingen adequaat en proportioneel zijn, want de inwoners moeten de gevolgen zelf dragen.
En is hierbij schaalvergroting wel nodig om een gemeente gezond te houden? Feiten en cijfers bewijzen het tegendeel: we hoeven maar naar Zwitserland te kijken. Zwitserland is een federatie van 26 kantons met zeer grote bevoegdheden. Vlaanderen bestaat uit vijf provincies (zes als men Brussel erbij telt). Die provincies zijn nagenoeg bevoegdheidsloos. Zwitserland telt liefst 2.914 gemeenten. Dat is dus bijna tienmaal zoveel als Vlaanderen met zijn 308 gemeenten. De gemeenten zijn de basiscellen van de Zwitserse staat. Een Zwitserse gemeente telt gemiddeld 2.423 inwoners (tegenover 19.243 voor een Vlaamse). In Vlaanderen zouden wij dringend de gemeentelijke fusies, die door het Belgisch regime op 1 januari 1977 doorgevoerd werden, ongedaan moeten maken. Gemeenten die daarna nog te groot zijn, moeten we zelfs opdelen.
Waarom zou zo'n kleinschalig model niet werken? Het werkt in Zwitserland, het rijkste en welvarendste land op het Europese continent.
De Zwitserse ervaring leert dat de directe democratie een grote positieve betrokkenheid van de burger garandeert bij het politieke proces. De burger bezit de mogelijkheid om zich te engageren voor thema's die hij/zij belangrijk vindt, zonder omweg via partijen of politici. De door initiatieven en referenda op gang gebrachte discussies bieden de deelnemers de garantie dat hun wensen ernstig genomen worden. Volgens een grondige studie van drie Zwitserse economen van de universiteit van St. Gallen (CH) leidt een systeem van directe democratie tot economisch zowel als politiek efficiëntere resultaten dan representatieve systemen. Ze onderbouwen hun conclusie met harde, statistische bewijzen en tonen onder andere aan dat gemeenten die direct-democratisch bestuurd worden, hun uitgaven beter onder controle houden en betere economische resultaten boeken. Dit zijn feiten en cijfers!
Welke politieke partij(en) in ons land zal (zullen) de moed hebben om 'directe democratie' in haar (hun) programma op te nemen? Naar onze overtuiging wordt het de hoogste tijd dat dit zou gebeuren. De burgerbevraging over een mogelijke staatshervorming die Annelies Verlinden (CD&V) en David Clarinval (MR) organiseerden, was een blijk van goede wil maar op zijn zachtst gezegd geen succes. Maar hopelijk worden politici ook daardoor niet ontmoedigd en trekken ze er de juiste les uit...
Sluit u bij Meer Democratie vzw en steun ons om directe democratie mogelijk te maken. Deze acties zijn alleen mogelijk door mensen als u. Meer Democratie krijgt geen subsidie en de meeste private fondsen sluiten politieke doelstellingen uit. Help ons nog sterker te staan en word Vriend voor een maandbedrag dat u zelf kiest. Daarmee zorgt u dat we snel kunnen handelen en acties op langere termijn kunnen plannen. Maar ook met een eenmalige donatie helpt u onze acties vooruit!
