Mondige Medeburger,
zitten wij niet allen in hetzelfde schuitje?
Net zoals miljoenen Belgen zijn we behoorlijk verontwaardigd over de mistoestanden binnen de huidige politiek.
Geregeld weerklinken reacties zoals: “Ik ben die graaiers in ‘t parlement spuugzat! Politici luisteren niet naar ons; ze vertegenwoordigen niet het volk, maar hun partij en de partijbelangen. Een handvol partijhoofden beslissen over het hoofd van elf miljoen burgers.”
Het wantrouwen in het politieke systeem was nog nooit zo hoog.
Maar daar blijft het veelal bij. Even mopperen en dan weer gewoon verder doen. Sommige burgers denken dat het probleem zichzelf zal oplossen; dat de politiek zich wel zal ‘vernieuwen’ of ‘veredelen’.
Maar hoe kan het morrelen aan de marge (verkiezingen, twist tussen politieke partijen, lobbycratie en coalitiecultuur) plots leiden tot iets geheel anders en beters?
Wat is er eigenlijk veranderd na de oprichting van de commissie ‘Politieke Vernieuwing’, na de Witte Mars, waarbij 300.000 burgers op straat protesteerden tegen onder meer een falende politiek?
Bedroevend weinig.
Ook de oprichting van een zoveelste nieuwe politieke partij zal geen brokken maken.
De hegemonie van de politieke partijen lijkt nu net hét probleem te zijn.
Zo dicteert de ijzeren wet van de oligarchie van politicoloog Michels dat elke nieuwe partij geleidelijk aan zal vervellen tot een systeempartij.
Slaagt de nieuwe partij toch ten dele haar eigenheid te behouden, dan zal de partij door het politieke establishment al snel buiten spel worden gezet, via een schutkring of cordon.
Dus waarom, beste burger, het spel van het oerprobleem - particratie / electorale oligarchie – laten verder duren?
Want laat dit nu nét de olifant in de Kamer zijn: de dictatuur van de politieke partijen waaronder wij allen gebukt gaan.
Velen hebben het al gezegd: "België is géén democratie, maar een particratie." Niet de burgers, maar de partijen regeren. Zelfs de toen nog niet gedomesticeerde Verhofstadt onderbouwde deze vergeten waarheid ooit in zijn Burgermanifesten.
Dit inzicht kan werkelijk nooit worden overschat.
Nochtans - volgens politiek en media - leven wij in een democratie en is dictatuur het tegenovergestelde van democratie.
Volgens Meer Democratie vzw en onder meer prof. em. Wilfried Dewachter is de polariteit democratie-dictatuur geheel ontoereikend om de actuele politieke regimes treffend te beschrijven.
We moeten eerder uitgaan van dictatuur, democratie én particratie.
- een dictatuur kunnen we vergelijken met een gevangenis en een democratie kunnen we vergelijken met het huis van vrije bewoners. Het essentieel verschil tussen de twee schuilt hem in het bezit van de sleutel (de wetgevende macht). In de gevangenis heeft de cipier de sleutel; in een vrij huis beschikken de bewoners zelf over de sleutel.
- een particratie kunnen we vergelijken met een gevangenis, waarin de gedetineerden zelf hun cipier kunnen kiezen. Daardoor kunnen de gevangenen in zekere mate hun lot beïnvloeden. Maar vrij zijn ze zeker en vast niet.
- België is noch een dictatuur, noch een democratie. België is een particratie.
In een echte democratie hebben de burgers het laatste woord en staat er geen enkele autoriteit, dictator, führer of partijhoofd boven het volk.
De vraag van 1(0) miljoen (burgers): ‘Hoe kunnen wij deze particratie omvormen tot een échte democratie?’ Wat werd er tijdens voorgaande hervormingen stelselmatig over het hoofd gezien?
De blinde vlek in het huidige politieke systeem is het bindend referendum op volksinitiatief waar de gelijkwaardige burgers zich rechtstreeks kunnen uitspreken over politieke beslissingen.
Deze moet zo snel mogelijk - op alle niveaus en over alle onderwerpen, zonder uitzondering - worden ingevoerd.
Door deze maatregel wordt de Volkssoevereiniteit (= geen autoriteit boven de burgers) structureel ingevoerd (en de huichelachtige ‘natie-soevereiniteit’ uit de Belgische Grondwet afgeschaft).
Met de invoering van dit instrument krijgen burgers het laatste woord.
Het referendum is de sleutel, de brug over de kloof die particratie scheidt van democratie.
In de komende weken vertellen we u graag meer over de mogelijke transformatie van het systeem, de voordelen (en de vermeende nadelen) van het referendum, de referendumpraktijk, etc.
We nemen intussen een voorbeeld aan de Zwitsers die vier keer per jaar mogen meebeslissen over tal van onderwerpen. Daarom voelen wij ons - burgers die positieve verandering willen - vooral ongeduldig en verontwaardigd, omdat de oplossing toch zo voor de hand ligt: het massaal opeisen van méér directe democratie!
Medeburger, volgt u ook voorliggende analyse?
- we onderkennen onvoldoende het kernprobleem: de particratie. Velen aanzien een particratie onterecht voor een democratie.
- we zien niet in hoe we maatschappelijke verbetering kunnen realiseren. Velen denken dat de politiek zichzelf zal veredelen (via commissies zoals ‘Politieke Vernieuwing’) of spelen het spel van de particratie mee (ze stellen hun hoop in verkiezingen en geraken verstrikt in de links-rechts-schijntegenstelling). Dit zijn echter doodlopende sporen.
- we slagen er niet in om ons als één blok van (partijloze?) vrije, gelijke burgers te verenigen. Hierdoor kunnen we geen vuist maken tegen het systeem dat burgers tot slaven maakt en ons reduceert tot louter kiesvee.
Moraal van het verhaal: de oplossing komt niet van de zoveelste nieuwe politieke partij - dat is het grote misverstand - maar van een middel, het referendum (en meer algemeen: méér directe democratie) dat de burgers toelaat om hun politieke verantwoordelijkheid op te nemen. Burgers moeten - massaal - dit grondrecht actief opeisen.
Het legaliseren van het referendum op burgerinitiatief is de grote uitdaging waar we momenteel voor staan.
Wat vertelt ons de empirische referendumprakijk?
Het legaliseren van het referendum kost relatief weinig moeite - burgers moeten het gewoon willen! - terwijl het de grootst mogelijke maatschappelijke meerwaarde oplevert.
Wordt niet nét daarom de directe democratie door de zittende macht uitdrukkelijk verboden? Is dit niet het sprekende bewijs voor diens effectiviteit? De heerser is als de dood voor directe democratie, want via referenda controleren en overrulen de burgers nu eenmaal hun politici en de wetgeving.
Stel u voor dat burgers via referenda - eindelijk - de politieke agenda meebepalen? Burgers kunnen nu zélf wetten voorstellen en hierover stemmen; wetten die niet het algemeen belang voor ogen hebben, worden weggestemd; oneerlijke politici worden afgezet en zo nodig kan het beleid worden doorkruist.
Landen en staten mét referendum kennen een beduidend betere wetgeving (o.a. lagere belastingen en overheidsschuld, hogere welvaart en geluksbeleving) vermits elke wet die politici stemmen in theorie via het referendum weer kan worden afgevoerd.
Natuurlijk kan het niet de bedoeling zijn om wekelijks een referendum te houden; referenda moeten zoveel als mogelijk worden voorkomen en dat kan dus via degelijk bestuur.
Maar het referendum - de figuurlijke stok achter de deur - moet wettelijk mogelijk zijn. Zoniet verworden ‘democratie’ en ‘volkssoevereiniteit’ tot holle begrippen.
Dus ja, het kan anders! Via referenda komen Wij, Burgers, eerst. En is er de zekerheid dat een stem écht telt, van iedereen. Fenomenaal sociaal, toch? Het referendum is de ware kracht van verandering, is dé weg vooruit.
Voor het legaliseren van het referendum op burgerinitiatief lanceert Meer Democratie een petitie. Tekent u ook? Gewoon doen!
PS. Nu we in voorliggende mail het kernprobleem - burgers missen wetgevende bevoegdheid - aankaarten, staven we doorheen een reeks artikels ten volle ons punt:
- we analyseren de te ondernemen stappen om particratie om te vormen tot democratie. En hoe u hieraan kunt bijdragen.
- we lijsten een tiental redenen op waarom we niet in een democratie leven. Wat zijn de kenmerken van een democratie en een particratie?
- we belichten de voordelen en de (vermeende) nadelen van het referendum, met bijzondere aandacht voor de Brexit, die géén referendum was, maar een plebisciet (uitdrukkelijk verboden in Zwitserland). Bijzonder interessant voor de tegenstanders van referenda.
- we kijken naar de referendumpraktijk: Zwitserland, VS, Duitsland, Porto Allegre e.a.
Intussen verzoeken we u aub de petitie zo breed mogelijk te delen, ook op de sociale media. En stuur deze mail gerust door naar mogelijks geïnteresseerde medemensen.
Zoniet krijgen onwetende en apathische burgers het politieke model dat ze verdienen.
Meer Democratie