Het hoofddoel van Meer Democratie vzw  is bindende referenda in België mogelijk te maken.  Op dit ogenblik laat de Belgische grondwet dit echter niet toe. Daarom dringt een grondwetswijziging zich op. Samen met enkele professoren in politieke wetenschappen hebben we bij Meer Democratie vzw werk gemaakt van een voorstel van grondwetswijziging dat bindende referenda op volksinitiatief grondwettelijk regelt.

De ontwerptekst die hieruit is voortgekomen zullen we voorstellen op een event waarop politici, academici, journalisten en allerhande geïnteresseerden worden uitgenodigd.

Dit event zal plaatsvinden in het najaar 2023, plaats en datum worden ter zijner tijd bekendgemaakt.

De ontwerptekst

Uit de ontwerptekst lichten we de voornaamste voorstellen tot wijziging toe. Meer details kan je vinden in de volledige ontwerptekst Meer Democratie_voorstel grondwetsherziening referendum

Het eerste belangrijke artikel in de grondwet dat moet gewijzigd worden is Art. 33 dat luidt: “Alle machten gaan uit van de Natie. Zij worden uitgeoefend op de wijze bij de Grondwet bepaald.”

We wensen Art. 33 te wijzigen in: “Alle machten gaan uit van het Belgische volk. Zij worden uitgeoefend op de wijze bij de Grondwet bepaald.”

In dit artikel is de nationale soevereiniteit vastgelegd. De herziening baseert de grondwet op volkssoevereiniteit, wat in overeenstemming is met de artikelen 90 en 91, in het bijzonder met de eed van de koning. Volkssoevereiniteit betekent dat er geen enkele macht boven het volk staat, de mensen besturen zichzelf.

Ook Art. 28 is van belang en dit luidt: “Ieder heeft het recht verzoekschriften, door een of meer personen ondertekend, bij de openbare overheden in te dienen.
Alleen de gestelde overheden hebben het recht verzoekschriften in gemeenschappelijke naam in te dienen.”

Art. 28 verbiedt het recht van individuele burgers om in hun collectieve naam verzoekschriften in te dienen. Wij willen dit recht openstellen voor alle burgers door de tweede alinea te schrappen.

Wij wensen Art. 28 te wijzigen als volgt: “Iedereen heeft het recht om petities, ondertekend door één of meerdere personen, te richten aan de overheid.”

Het Art. 36 definieert de wetgevende macht, en dit luidt: “De federale wetgevende macht wordt gezamenlijk uitgeoefend door de Koning, de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Senaat.”

In een ware democratie behoort de wetgevende macht echter aan het volk toe en niet alleen aan de Koning, de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Senaat.

Wij wensen daarom Art. 36 te wijzigen als volgt: “De federale wetgevende macht wordt rechtstreeks uitgeoefend door de burgers of collectief door de koning, het Huis van Afgevaardigden en de Senaat.”

In Art. 75 wordt het recht van wetgevend initiatief gedefinieerd. Dit luidt: “Het recht van initiatief behoort aan elke tak van de federale wetgevende macht. Het initiatiefrecht van de Senaat is evenwel beperkt tot de aangelegenheden bedoeld in artikel 77.
Voor de aangelegenheden bedoeld in artikel 78 worden de wetsontwerpen die aan de Kamers op initiatief van de Koning worden voorgelegd, ingediend in de Kamer van volksvertegenwoordigers en vervolgens overgezonden aan de Senaat.

Overgangsbepaling

Dit artikel treedt in werking  (...) aan de Kamer van volksvertegenwoordigers.".

In een echte democratie moeten ook de burgers een wetgevend initiatief kunnen nemen en wetsvoorstellen kunnen indienen.

In die zin wensen wij in Art. 75 de overgangsbepaling te schrappen en volgende bepaling toe te voegen: “De burgers oefenen hun initiatiefrecht uit door een wetsvoorstel in te dienen waarvoor het minimum aantal handtekeningen gelijk is aan het aantal stemgerechtigde burgers, gedeeld door het aantal zetels in de Kamer.”

Daarnaast zijn er ook nog andere artikels voor wijziging vatbaar. Voor meer details zie Meer Democratie_voorstel grondwetsherziening referendum

En hier de link van de Samenvatting educatief ontwerp voor een bindend referendum.