Zonder referenda géén democratie. Directe democratie in de vorm van bindende referenda en volksinitiatieven vormt de hoogste prioriteit voor Meer Democratie. Via een goed uitgewerkt en intelligent referendumsysteem moeten burgers – mochten zij dat wensen – steeds het laatste woord hebben over wetgeving en beleid. Hierdoor verbetert het beleid, is er meer publieke discussie en draagvlak en verkrijgt het publiek vertrouwen in de politiek. Directe democratie maakt het volk pas soeverein! De pro’s en contra’s leest u hier en hier.
In 2017-2018 plaatste Meer Democratie vzw de Vlaamse referenda op de politieke agenda. Maar hoe reageerde de Vlaamse regering hier eigenlijk op?
Het gebruik van loting om burgers te betrekken in besluitvorming is een debat dat nog volop bezig is.
Hoewel loting essentieel was tijdens de staatsvorm van het oude Athene, bevindt het idee zich in België nog steeds in een embryonaal en experimenteel stadium. In andere landen is het inmiddels een vaste instelling geworden met bewezen verdiensten. Loting vormt een aanvulling op of is een alternatief voor het electorale stelsel (dat in onze huidige maatschappij gepropageerd wordt als democratie, maar waar het duidelijk in tekortschiet).
Momenteel werkt Meer Democratie – samen met een aantal buitenlandse universitairen en activisten – een reeks voorstellen rond loting uit. Wij kregen in 2017 steun van Groen en sp.a, die binnen een meer participatieve politiek het systeem van loting verder willen uitwerken. Deze voorstellen getuigen van de wil een uitweg te zoeken uit de politieke impasse. Helaas zijn het alsnog adviserende voorstellen. Meer Democratie ontsluit het dossier Loting met uitgewerkte wetsvoorstellen, een uitgebreide toelichting, tal van inspirerende buitenlandse best practices en belangrijke tips & tricks. Want ook met loting is het belangrijk de “duivelse details” te herkennen; lotingstelsels zijn niet zomaar willekeurig inwisselbaar. Paul Nollen – dé loting-man binnen Meer Democratie – vertelt u er alles over.
Leiden de huidige vormen en instrumenten van “participatie” tot ware volkssoevereiniteit? Net zoals “democratie” dekt het begrip “participatie” vele ladingen en niet zelden wordt het begrip uitgehold en geïnstrumentaliseerd door de zittende macht. In dit dossier toetsen we de verschillende participatie-instrumenten (burgertop, burgerbudget, volksraadpleging) af op hun werkelijke waarde. Leiden deze naar wérkelijke beslissingsmacht voor de burger of is de voorgestelde kuur erger dan de kwaal? Wat als participatie verwordt tot een ideologische en misleidende zet van de overheid?
Verkiezingen zijn geen democratie. Deze centrale stelling wordt in al haar facetten geanalyseerd in het dossier over het nut en de inzet van verkiezingen.
