Volgens Peter Reekmans, de burgemeester van Glabbeek (Dorpspartij), zijn heel wat burgemeesters van kleinere gemeenten het discours van sommige politici over verplichte gemeentefusies grondig beu. De Vlaamse regelgeving maakt vrijwillige gemeentefusies al mogelijk, maar ‘die mogelijkheid wordt door sommigen gebruikt met de valse bewering dat kleine gemeenten beter snel zelf een fusiepartner kunnen kiezen omdat ze na 2030 verplicht zouden worden tot fuseren’, zegt Reekmans. (De standaard van 20-12-2022). Reekmans neemt daarom het initiatief voor een burgemeestersfront dat vooral actie voert om van het fusiedebat een belangrijk thema te maken voor de verkiezingen van 2024, zodat de partijen op voorhand kleur bekennen en niet stiekem na de verkiezingen verplichte gemeentefusies invoeren zonder dat de burgers daarover hun stem kunnen laten horen.
Voerense burgemeester Joris Gaens (Voerenbelangen) sluit zich aan bij het front tegen gedwongen fusies samen met 21 andere burgemeesters. Ook Jean-Marie Dedecker, burgemeester van Middelkerke, sloot zich aan bij het front. Ook volgens Dedecker zitten er gedwongen fusies aan te komen. ‘Men is daar absoluut mee bezig. Het is een plan van minister Somers, en ook N-VA is voorstander. Daarom vind ik dat de partijen een duidelijk standpunt moeten innemen, zodat de bevolking niet bedrogen uitkomt bij de verkiezingen.’ (Sanne Deferme in De Standaard van 27-12-2022)
De basis van de democratie begint in de gemeenten want daar staan de inwoners veel dichter bij hun lokale besturen en kunnen zij direct het beleid van hun dorp meebepalen. Het zijn de inwoners die direct de gevolgen van een fusie ondervinden en daarom is het ondemocratisch wanneer zij hierin geen stem zouden hebben. Want in een echte democratie moeten degenen die de gevolgen van een beslissing moeten dragen kunnen mee beslissen. Het is dus evident dat zij zelf hun stem moeten kunnen uitbrengen over het al of niet fusioneren.
Zo organiseerden de inwoners van Ruiselede een referendum waar ruim 91 procent tegen fusie met Wingene stemde. Dit referendum is niet bindend, het gemeentebestuur van Ruiselede gaat de stemming naast zich neer leggen. Wingene en Ruiselede gaan dan toch fuseren.
Ook in Borsbeek vragen de inwoners een volksreferendum aan bij het gemeentebestuur.
In een echte democratie kan een gemeentebestuur deze uitslag niet naast zich neerleggen, daarom ijveren wij bij Meer Democratie vzw voor bindende referenda op volksinitiatief. Meer nog: betreffende fusies die een directe invloed hebben op “het sociale weefsel” van een dorp en waarmee een overdracht van bevoegdheden gepaard gaat zou een referendum verplicht moeten zijn, zoals dat in Zwitserland verplicht is.
Sluit u aan bij Meer democratie vzw, steun ons en vindt inspiratie hoe dit kan worden georganiseerd zodat we samen met u een echte democratie kunnen realiseren.
Over dit onderwerp houden wij op 1 februari 2023 een webinar.