Beginnen de kwalijke kanten van de particratie stilaan zelfvernietigend te werken? Zeker binnen de lokale politiek is deze tendens merkbaar: steeds meer gemeenteraadsleden houden het voor bekeken omdat ze te weinig impact hebben. De lokale democratie wordt ondergraven.
Sinds de lokale verkiezingen van 2018 zijn in heel Vlaanderen al 1.172 gemeenteraadsleden afgehaakt. Op bijna 7.500 raadsleden over alle Vlaamse gemeenten heen, hield 16 procent het voor bekeken. Bovendien zijn er in totaal 65 burgemeesters en 469 schepenen die hun mandaat al hebben beëindigd. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het kabinet Binnenlands Bestuur van Vlaams minister Bart Somers (Open VLD); reden hiervoor blijkt vooral frustratie over de inhoud van de functie een grote rol te spelen, en het gevoel te weinig verschil te kunnen maken. “De gemeenteraadsleden zouden de eerste mensen moeten zijn naar wie de burger stapt om een probleem aan te kaarten. Vandaag kunnen raadsleden te weinig doen met wat burgers hen vertellen, waardoor we onze lokale democratie aan het ondergraven zijn.” beweert Brecht Warnez (CS&V) in De Standaard van 12-07-2023 .
Eveneens getuigen gemeenteraadsleden: “Rol van gemeenteraad is zo goed als uitgehold“. Uitspraken als “Ik had te weinig impact”, “Het politiek spel lag me niet goed” en “In de politiek moet je soms zeggen dat het slecht is, zelfs al is het goed” tonen aan dat het persoonlijke gewetensvolle engagement van gemeenteraadsleden door de, door de partijbelangen gestuurde, burgemeester en schepenen vaak wordt gefnuikt. Ook bij diegenen die wel nog actief zijn zegt een op de drie dat ze willen stoppen of dat ze twijfelen om na de verkiezingen verder te doen. Warnez vraagt zich openlijk af of lokale lijsten volgend jaar nog voldoende mensen zullen vinden om op te komen bij de gemeenteraadsverkiezingen.
Begint de particratie van binnenuit in te storten?
Nochtans is de lokale politiek de plek bij uitstek waar de burgers zelf hun gemeente kunnen besturen. De inwoners staan de facto korter bij het gemeentebestuur en kennen de leden van de gemeenteraad, de schepenen en de burgemeester vaak persoonlijk. Desondanks blijven partijdoctrine, maar ook persoonlijke (machts)ambities een zeer grote hinderpaal voor een echte democratie.
Het overwinnen van de particratie kan wanneer geëngageerde burgers lokaal afspreken om bij de volgende lokale verkiezingen met een lijst van onafhankelijken naar de kiezer te trekken. Er is maar één programmapunt nodig: een andere manier van politiek bedrijven. Niet om de macht, maar om de macht terug aan de bevolking te geven zoals het in een democratie hoort. Deze andere manier bestaat er dan in dat de burgers van de gemeente zelf hun voorstellen formuleren en er ook zelf over stemmen, in plaats van de partijsoldaten die nu de gemeenteraad kortwieken.
Sluit u aan bij Meer democratie vzw, steun ons en vindt inspiratie hoe dit kan worden georganiseerd zodat we samen met u een echte democratie kunnen realiseren.