Geachte ,

Beste Democraat,

Nadat we een kleine twee weken geleden nog de nationale feestdag van België konden vieren, is het vandaag de beurt aan Zwitserland om te vieren. We steken het niet onder stoelen of banken dat we fan zijn van het Zwitserse direct-democratische systeem. Ontdek meer over het ontstaan van die directe democratie in Zwitserland in ons artikel.

Met deze feestdag wilde Meer Democratie ook de kans aangrijpen om een aantal aanbevelingen neer te pennen die van België een beetje meer Zwitserland moeten maken. Of zoals Joachim Coens het onlangs noemde: “Zwitserland aan de Noordzee”.

Voor ons is een directe democratie synoniem aan de invoering van een bindend referendum op burgerinitiatief. Maar wat betekent dat? Wij zien vier essentiële kenmerken
 

Essentiële kenmerken van referenda

Gelijkheidsbeginsel

Het gelijkheidsbeginsel vormt de grondslag van de referenda: alle competente leden van de gemeenschap kunnen deelnemen aan de volksvergadering en krijgen evenveel gewicht bij de besluitvorming. Elke stem krijgt dus hetzelfde gewicht.

Initiatiefrecht

Het initiatiefrecht betekent dat iedereen een gelijk recht heeft om voorstellen in te dienen. Het initiatiefrecht is niets anders dan een specifieke toepassing van het gelijkheidsbeginsel. Het betekent echter niet dat de indiening van voorstellen niet aan regels gebonden kan zijn. Essentieel is dat de regels voor iedereen gelijk zijn.

Meerderheidsregel

In het ideale geval is er sprake van unanimiteit: iedereen is het eens met een voorstel. Maar realistisch gezien is unanimiteit niet haalbaar. Daarom wordt de meerderheidsregel ingevoerd. Dit is een belangrijk aspect omdat de meeste nieuwe ideeën eerst stoten op tegenstand en afwijzing voordat ze algemeen aanvaard kunnen worden. Autoritaire stromingen erkennen de meerderheidsregel nooit.

Mandateringsbeginsel

Ook universele deelname bij de democratische besluitvorming zal onhaalbaar zijn. Steeds zullen er leden van de gemeenschap zijn die over bepaalde aangelegenheden niet willen meebeslissen: omdat zij geen tijd hebben, omdat zij vinden dat ze niet voldoende kennis hebben, of om andere redenen. Daarom wordt naast de meerderheidsregel ook de mandateringsregel ingevoerd: 'wie niet deelneemt aan de referenda geeft impliciet een mandaat aan hen die wel deelnemen'. 

Ben je benieuwd wat meer we nog te zeggen hebben? Lees dan het volledige document hier.

Meer Democratie wenst u nog een fijne zondag.

Met Democratische groet,

Bert Penninckx
Voorzitter Meer Democratie